Boerenkool staat bij ons vanouds bekend als wintergroente, die vooral in een stevige stamppot met aardappelen en het liefst ook nog spekjes en/of een rookworst wordt gegeten. In de Verenigde Staten geldt boerenkool als zogenaamd ‘superfood’, omdat de groente boordevol vitamines en mineralen zit (onder meer vitamine B6, C en K, bètacaroteen (provitamine A), calcium, foliumzuur) en ook nog de benodigde voedingsvezels bevat. De Amerikanen maken met de hippe ‘kale’, zoals boerenkool in het Engels heet, van alles en nog wat: van ontbijtsmoothies en ‘kale sandwiches’ tot quiches en wokgerechten. Eigenlijk van alles behalve de bij ons zo bekende winterstamppot.
Boerenkool, seizoensgroente of niet?
Waar boerenkool vroeger zo’n typische wintergroente was, die je dus alleen in de wintermaanden kon kopen, zijn bepaalde varianten ervan tegenwoordig vrijwel het hele jaar door verkrijgbaar.
Het natuurlijke boerenkoolseizoen van de struikboerenkool (zoals wij die kennen), waarbij de groente van de koude grond wordt geoogst, loopt van september tot en met maart. We spreken daarbij van een herfst- en een winterteeltperiode. Tijdens deze periodes komt de groente vers van het land. Voor de industrie wordt er in de herfst overigens nog een andere soort boerenkool geteeld en geoogst, namelijk maai- of dwergboerenkool. Deze soort is niet bestand tegen vorst.
Boerenkool, vorst en smaak
Het is een oude regel: boerenkool, daar moet de vorst overheen zijn geweest voordat hij echt lekker is. (Hetzelfde wordt overigens gezegd van spruitjes.) Maar waarom is dat eigenlijk?
De vrieskou van de winter zorgt er voor, dat zetmeel in het blad van de boerenkool wordt omgezet in suikers. En hoe zoeter de boerenkool, hoe smakelijker wij hem vinden. Wanneer het buiten niet vriest, wordt boerenkool vaak eerst in een koelvriezer gestopt, alvorens zij in de verkoop komt.
Heb je zelf boerenkool uit een moestuin en de vorst wil maar niet komen, dan kun je het proberen om de boerenkool een nachtje in de diepvries te stoppen. Of het hetzelfde resultaat oplevert als natuurlijke vorst blijft echter de vraag; alleen als het blad langzaam afkoelt naar waarden onder 0° C treedt namelijk het zogenaamde ‘zoetende’ effect op. Om de van nature enigszins bittere smaak van boerenkool te verminderen, kan het overigens helpen door de bladeren een tijdje in zout water te leggen.
De smaak van boerenkool gaat overigens heel goed samen met die van een reeks andere gewassen. Combinaties met boerenkool die heel lekker zijn, zijn onder meer die met aardappelen, zoete aardappelen, paprika, pepers, pompoen, ui en wortel, maar ook met amandel, augurk, citroen, gember, kerrie, knoflook, mosterd en sojasaus. Verder kun je zowel spek als ham, worst, vlees, kip, ei of kaas (van oude of belegen tot feta en geitenkaas) bij boerenkool serveren.
Boerenkool kopen, bewaren en koken
In de supermarkt of groentewinkel is boerenkool meestal in een voorverpakte gesneden versie te koop, maar soms kom je in de winter nog wel eens boerenkool als ongesneden struik tegen.
Als je een hele struik boerenkool koopt, let er dan op dat het blad helder donkergroen, fris en knapperig krullend is. Het mag dus nergens geel of verlept zijn, want dan is het te lang geleden dat de boerenkool is geoogst. Bij het klaarmaken van deze boerenkoolstruik breek je eerst de bladeren van de lange stengels en snij je daarna de dikke steeltjes van het blad af. Was de boerenkool eerst goed af en dan kan hij worden gesneden en de pan in. Kook de boerenkool bij voorkeur niet langer dan 20 minuten, anders kan de groente te papperig worden.
Panklare gesneden boerenkool is in de koelkast tot een week houdbaar (zoals dit ook op de verpakking zal staan). Boerenkool kan ook heel goed worden ingevroren; volgens sommige mensen wordt hij daar alleen maar lekkerder van (zie ook hierboven onder Boerenkool. vorst en smaak). Als de boerenkool eerst wordt geblancheerd (kort in kokend water), kun je deze in de diepvries tot wel een jaar bewaren.
Wanneer je boerenkoolstamppot in één grote pan wilt maken, leg dan de gesneden aardappelen boven de boerenkool; dat past namelijk gemakkelijker in de pan.
Blijft de boerenkoolstamppot een beetje te nat, ook al heb je alles nog zo goed als ging afgegoten? Voeg dan tijdens het koken eens een handje rijst toe. De rijst neemt vocht op en bindt de stamppot wat beter. Stamp daarna de rijst gewoon met de boerenkool en de aardappelen door elkaar; als je goed stampt tot een stevige stamppot, zul je de rijst vrijwel niet meer op je bord kunnen terugvinden.
Ingrediënten
- 500 gram gesneden
boerenkool - 400 gram gesneden aardappelblokjes
- 300 gram roombrie
- 50 gram roomkaas
- 1 ui
- 1 paprika
- Olie
- Paprikapoeder
- Peper en zout.
Verder nodig: een mes, een grote kookpan, een koekenpan of wok, een ovenschaal, een houten lepel of spatel.
Bereiding
Doe de boerenkool in de kookpan en voeg ruim een kwart liter water toe
Voeg er zout naar smaak bij
Laat de boerenkool in ongeveer 25 zachtjes gaarkoken
Maak de ui schoon en snipper deze
Was de paprika, verwijder de zaadlijsten en snij in blokjes
Giet wat olie in de koekenpan of wok
Fruit de ui
Voeg de paprikablokjes toe en bak deze mee
Voeg de aardappelblokjes toe en bak deze mee
Voeg naar smaak peper en zout toe
Giet de gekookte boerenkool af
Roer de roomkaas door de boerenkool
Verwarm de oven voor op 200 °C
Vet de ovenschaal in met wat olie
Doe de boerenkool met roomkaas in de ovenschaal en druk alles met een spatel goed aan
Snij de brie in dunne plakken en neem de helft ervan om de boerenkool zo goed mogelijk te bedekken
Verdeel er dan de gebakken ui/paprika/aardappelen over
Leg daar dan de tweede helft van de brie bovenop
Strooi er paprikapoeder overheen
Laat de boerenkoolschotel in de oven nog ongeveer 25 minuten verder garen op circa 190-200 °C.
Variatie
In plaats van boerenkool kan ook een andere kool of groente in deze ovenschotel worden gebruikt, zoals bijvoorbeeld spinazie, prei, witte, groene of Chinese kool.
Gebruik eens zoete aardappel of pompoen in plaats van (gewone) aardappelen.
In plaats van een neutrale roomkaas kan ook een kruidenroomkaas worden gebruikt.
Vervang de brie eventueel door camembert of een andere gelijkende zachte kaas.
Vervang de paprika eventueel door tomaten of courgette.
Gebruik in plaats van (gele) ui eens rode ui, sjalotten of bosuitjes.
Voeg een paar tenen knoflook toe.
Voor de niet-vegetariërs: voeg er gare stukjes vlees, kip, worst of gebakken spekjes aan toe.
Serveren
Serveer de boerenkool met brie als vegetarisch hoofdgerecht.
Serveer de boerenkool met brie met een frisse salade.
Eet smakelijk!
ASMAY.
© 2020 Foto's: Asmay, Office.microsoft.com, Pixabay.com.
Zie ook:
https://tallsay.com/asmaysrecepten of
https://asmaysrecepten.wordpress.com/ of
Door AsmaysRecepten aanbevolen
Gerelateerde artikelen
Notes (253)
Reacties (7)
P.S. De reden, waarom er eerst vorst overheen moest gaan, was, behalve het hogere suikergehalte, ook dat er heel wat (on)gedierte uit de kool verdween: spinnetjes, rupsen, slakjes etc. Die vertrokken namelijk bij de eerste nachtvorst naar hun winterkwartieren en kwamen dus niet in het spoelwater terecht.