Macrobiotisch recept: tweemaal paksoi als bijgerecht

Paksoi lijkt qua smaak wel wat op Chinese kool; beiden behoren namelijk tot de koolsoorten. Niet zo gek, die smaakverwantschap, want ook plantkundig gezien zijn de twee groenten nauw verwant.

De groeiwijze van de twee is echter geheel anders. Chinese kool is een langwerpige kool met een dicht gevormde krop, terwijl paksoi juist een behoorlijk open structuur heeft. In de keuken betekent dit onder meer, dat je de stengels en het blad van paksoi op verschillende manier zou kunnen verwerken: de stengels dienen bijvoorbeeld iets eerder en langer te worden gebakken dan het zachte, snel slinkende blad. Dit kan dus beter pas op het laatst aan de roerbak worden toegevoegd.

Paksoi een oude Oosterse groente

Paksoi is een oude en welbekende groente, die in het Oosten al zeer lang wordt verbouwd: naar schatting tenminste 1500, maar misschien zelfs wel meer dan 5000 jaar. Oorspronkelijk werd deze aparte koolsoort eigenlijk alleen maar in China geteeld. Hier komt ook de benaming vandaan: paksoi betekent in het Chinees namelijk ‘witte groente’, naar de kleur van de bladstelen. In de loop der tijd werd de verbouw van paksoi uitgebreid naar andere landen in Azië. Vanwege de knapperigheid van het paksoiblad en de milde smaak van de groente, is paksoi bijzonder populair in de Aziatische keuken.

Paksoi in het Westen een langzame start

Pas ergens in de 18e eeuw werd paksoi uiteindelijk in Europa en de Verenigde Staten geïntroduceerd. Toch ging die introductie niet gepaard met veel enthousiasme; voor velen bleef het ‘onbekend maakt onbemind’. In de Verenigde Staten ging het – mede dankzij een immigrantenstroom uit vooral China, Japan en Korea – wat sneller; deze mensen kenden paksoi (oftewel bok choy in het Engels) en aten het graag.

In de Verenigde Staten zijn inmiddels diverse variaties van zowel paksoi als Chinese kool verkrijgbaar, die wij in Europa (nog) niet kennen. Misschien kwam het in West-Europa eveneens door onder meer Chinese immigranten, die de groente meenamen voor eigen gebruik. Feit is, dat paksoi in de loop der tijd toch langzaam maar zeker zijn weg naar de groentewinkels en supermarkten heeft gevonden.

Paksoi veelzijdig in gebruik en gemakkelijk te snijden

Aan de smaak ligt dat overigens niet, want zowel in Chinese als in Hollandse gerechten doet deze koolsoort het met de milde, NIET koolachtige smaak uitstekend. Paksoi kan goed worden verwerkt in roerbakgerechten, maar gekookt in soepen of stamppotten, of gestoofd in groente- of ovenschotels is deze groente ook erg lekker. Door de milde smaak kan het zowel in scherp gekruide als in milde gerechten worden gebruikt.

Paksoi kan zelfs prima rauw worden verwerkt in een salade of in een ‘rauwe paksoi’-stamppot (net zoals bijvoorbeeld rauwe andijvie). De vlezige, dikke stengels blijven namelijk lekker knapperig. De grote lepelvormige bladeren daarentegen zijn juist weer dun, sappig en bijzonder mild van smaak.

Je zou paksoi dan ook in tweeën kunnen delen en de stengels en bladeren als twee verschillende groenten kunnen verwerken.

Het schoonmaken van paksoi is niet moeilijk. Snij de kleine, maar harde kern onderaan weg. De stengels zullen dan veelal loskomen (net als bijvoorbeeld bij bleekselderij).

Snij de groente eerst in tweeën (de stengels en het blad) en snij deze vervolgens in repen of blokjes. Je kunt de stengels in veel dunnere reepjes snijden; deze hebben namelijk een langere tijd nodig om te garen dan het zachte en dunne blad. De recepten zijn als bijgerecht bij een macrobiotische maaltijd goed voor 2-3 personen.

Paksoi in groentenroerbak met tahinsaus

Ingrediënten

• 1 stronk paksoi
• 2-3 wortels
• 2 uien
• 2 teentjes knoflook
• 1 kleine bolcourgette of ½ gewone courgette
• 2-3 eetlepels tahin (sesamzaadpasta)
• Rijstolie
• Mirin (Japanse rijstwijn/azijn)
• Zeezout.

Garnering: geroosterd (wit) sesamzaad.

Verder nodig: een groot of kokmes, een schilmesje en/of dunschiller, een grote koekenpan, wok of braadpan, een houten lepel of spatel, een schaal, een eetlepel, een bord.

Bereiding

Was de paksoi en snij deze in repen van ongeveer 2-3 centimeter breed

Schrap of schil de wortels en snij ze in schuine plakken

Maak de uien en de knoflooktenen schoon en snij ze fijn

Zet de koekenpan, wok of braadpan op het vuur en rooster er eerst (zonder olie) het sesamzaad in

Giet het geroosterde sesamzaad op een bord om af te koelen

Giet wat rijstolie in de koekenpan, wok of braadpan

Fruit er achtereenvolgens de uien, de knoflook en de wortels in (en eventueel de paksoistengels - deze hebben iets langer de tijd nodig)

Schep er als laatste de gesneden (blad-) paksoi door en laat deze nog enkele minuten meebakken

Blus af met wat mirin en breng verder op smaak met wat zeezout

Doe ondertussen de tahin in de schaal en voeg er wat rijstolie of (als je dat te machtig vindt worden) water of sojamelk aan toe

Roer alles door elkaar tot er een wat meer vloeibare tahinsaus is ontstaan

Verdeel de groenten van deze groenteroerbak over de borden en schep er wat van de tahinsaus overheen, of serveer deze er apart bij

Garneer met de geroosterde sesamzaadjes.

Variatie

Kies eventueel voor andere groenten naast de paksoi, zoals bijvoorbeeld champignons, gemengde paddenstoelen, pastinaak, prei, pompoen, kool of spruiten.

Hou je niet van knoflook? Laat het dan achterwege.

Heb je geen mirin in huis? Vervang het eventueel door appelazijn.

Voor een andere smaak: vervang de mirin door shoyu of tamari (Japanse zoute sojasaus) of umeboshi (Japanse zoute pruimenpasta), maar laat dan het verder toevoegen van zeezout achterwege.

Geen tahin in huis? Laat het sausje achterwege en gebruik eventueel meer (geroosterd) sesamzaad en/of breng de groenteroerbak verder op smaak met shoyu of tamari (Japanse zzoute sojasaus).

Vervang de tahinsaus eventueel door een beetje misobouillon.

Rauwe paksoi met rode ui, kikkererwten en gember

Ingrediënten

• 1 stronk paksoi
• 125 gram (gare) kikkererwten
• 2-3 rode uien
• stukje verse gember (ongeveer 8-10 centimeter breed en lang)
• Rijstolie
• 3-4 eetlepels mirin (Japanse rijstwijn/azijn)
• Gemberpoeder
• Eventueel nog zeezout.

Garnering: zwart sesamzaad.

Verder nodig: een mes, een schilmesje, eventueel een fijne rasp, een zeef, een vergiet, een grote koekenpan, wok of braadpan, een houten lepel of spatel, een grote schaal.

Bereiding

Maak de rode uien schoon en snij ze fijn

Schil de gember en snij het heel fijn of rasp het op de fijne rasp

Zet de koekenpan, wok of braadpan op middelhoog tot hoog vuur en giet er wat rijstolie in

Fruit er de fijngesneden rode uien in

Voeg de fijngesneden of geraspte gember er aan toe en fruit dit mee

Breng verder op smaak met wat zeezout

Wanneer je kikkererwten uit blik gebruikt: giet ze in de zeef en spoel het zetmeelrijke kookvocht er met water af

Voeg de kikkererwten aan de roerbak toe en stoof deze enkele minuten in het ui-gembermengsel mee

Snij de paksoi (zowel stengels als blad) in repen van ongeveer ½ - 1 centimeter breed

Doe de gesneden paksoi in het vergiet, spoel alles goed met water af en laat het even uitlekken

Doe de gesneden paksoi vervolgens in de grote schaal, giet er mirin overheen en schep alles goed door

Breng de paksoi verder op smaak met zeezout en gemberpoeder

Schep tot slot het gebakken ui-gember-kikkererwtenmengsel op de paksoisalade

Garneer met zwart sesamzaad.

Variatie

Vervang de rode uien eventueel door (gele) uien, sjalotten, dunne preien of bosuitjes.

Kies in plaats van kikkererwten desgewenst voor een andere peulvruchtensoort, zoals bijvoorbeeld adukibonen of linzen. Neem er dan ook gare exemplaren van (uit pot of blik).

Voeg nog enkele gesnipperde teentjes knoflook toe.

Voeg eventueel nog een andere groente toe, zoals bijvoorbeeld paddenstoelen, kool, courgette of radijs.

Heb je geen mirin in huis? Vervang het eventueel door appelazijn.

Voor een andere smaak: blus het ui-mengsel af met shoyu of tamari (Japanse zoute sojasaus), maar laat dan het verder toevoegen van zeezout achterwege.

Voor een andere smaak: vervang de mirin eventueel door een andere smaakmaker zoals umeboshi (Japanse zoute pruimenpasta) of tekka (Japans miso/kruidenmengsel).

Serveren

Serveer de paksoigerechten als lunchgerecht, eventueel met (zuurdesem-) brood.

Serveer de paksoigerechten als bijgerecht of groentegerecht bij een macrobiotische avondmaaltijd.

Serveer de paksoigerechten met gekookte granen, zilvervliesrijst , quinoa, gierst, boekweit of noedels.

Serveer de paksoigerechten met eventueel (nog andere soorten) peulvruchten.

Serveer de paksoigerechten met eventueel (zelfgemaakte) pickles.

Serveer de paksoigerechten met een tofoe-, seitan- of zeewiergerecht.

Eet smakelijk!

ASMAY.

© 2020 Foto's: Asmay, Office.microsoft.com, Pixabay.com.

Zie ook:

https://tallsay.com/asmaysrecepten of

https://asmaysrecepten.wordpress.com/macrobiotisch-eten/

Tallsay is een leuke en makkelijke manier om verhalen, artikelen en recepten te publiceren. Publiceer vandaag nog jouw eerste artikel!