Stoomauto's... vroegst bekende motoren uit het jaar kruik II

Hierboven afgebeeld ziet u een stoomauto. Geen geronk, geen vieze uitstoot, wel een hoop gesis en uitstoot van waterdamp, stoom. Met als nadelig effect het constant 'bijtappen' van water.

In mijn verleden artikel sprak ik mijn verbazing uit over electrische auto's die al sinds 1828 bestonden een feit dat mij volslagen onbekend was. Nog verrassender was het feit dat de electrische auto de benzine auto voorafging en dat in de Verenigde Staten rond de eeuwwisseling 40 procent van de auto's aangedreven werden door stoom, 38 procent door elektriciteit en 22 procent door benzine. In totaal werden 33.842 elektrische auto's geregistreerd in de Verenigde Staten. Dat leidde tot het artikel: ' Electrische auto's uit het jaar kruik en motoren die op stro lopen..I'

Uit het statistiekje trok de kop, '40% van de auto's die geregistreerd waren liepen op stoom,' mijn aandacht. Dat was het merendeel van het Amerikaanse wagenpark.

Opvallende zaken leiden tot onderzoek, dat zijn sommigen van mijn collega schrijvers zich bewust uit verleden werkkringen. Ik besloot uit te zoeken hoe het zat met de stoomauto.  Ik stuitte op een Vlaamse Jezuïet. Het blijkt dat het eerste voertuig met stoomkracht in 1672 werd gebouwd door Ferdinand Verbiest, een Vlaamse Jezuïet. Het voertuig werd cadeau gedaan aan de toenmalige Chinese keizer. Het apparaat van Verbiest is waarschijnlijk het eerste ooit door een motor aangedreven voertuig.

Als je beseft dat Shakespeare zijn grote drama's schreef in 1600 zoveel en Vondel, onze grote dichter, in 1679 stierf, dan besef je de impact van een door stoom aangedreven voertuig. Uit mijn Historische letteren tijd met een specialisatie nota bene in de 17de eeuw, was mij niets maar dan ook hoegenaamd niets bekend over stoommachines.

Leeft de moderne mens dan in een bubbel die alleen gerelateerd is aan zijn of haar tijdsgewricht. Zijn wij zo arrogant dat wij denken dat alles pas in de laatste 100 jaar tot ontwikkeling is gekomen, kennelijk wel. Ik bekeek legio plaatjes van stoomauto's en zij zagen er elegant uit. Hier uit blijkt dat onze gedachtenvorming bepaald wordt door onze waarneming en door aannames.

Ik had locomotiefachtige voertuigen verwacht, maar niets van dat alles.

Eigenlijk zagen zij er eender uit als de 'oldtimers,' die wij gewend zijn uit musea en die op benzine rijden, zeg maar een oma Duck auto. Ik besefte dat mijn gedachtengang gestuurd werd door mijn wereldbeeld, iets waar onze vroegere hoogleraar Hannah Stouten ons altijd voor waarschuwde. Haar advies luidde, 'stel de juiste vragen aan een tijdsvlak en je leert door onderzoek het tijdsvlak kennen..'.. ik had geen vragen gesteld maar gewoon aangenomen dat ik wel wist hoe een stoomauto er uit zou zien.. als een locomotief.

Het is anders om, de stoomauto's evolueerden van omgebouwde paardekoetsen, naar elegante voertuigen. Met de komst van de benzineauto, bemoedigd door enorme vondsten aan aardolie, wat benzine goedkoop maakte, bestond de vorm van de auto al. Inplaats van een externe verbrandingsmotor, (stoommotor) verving men die in hetzelfde compartiment met een interne verbrandingsmotor (benzine motor). 

Ik bedacht dat ik wilde weten hoe oud de stoommachine was, want het moge duidelijk zijn dat de Jezuïet een toepassing had gemaakt voor de stoommachine. Hij had hem aangewend als aandrijvingsmechaniek voor een voertuig. Er is eigenlijk weinig nieuws onder de zon, het is alleen de creatieve geest die steeds weer toepassingen vindt voor bestaande concepten.

Hij had een op en neer gaande beweging omgezet in een rondgaande en daarmee voortstuwing bewerkstelligd.

Wat voor motoren bestonden er eigenlijk? Wij hebben straalmotoren, die propulsie motoren zijn, actie is reactie en achter de motor stoot een straal van verbranding een voertuig vooruit.  De dieselmotor die net als de benzinemotor een interne verbrandings motor is en de electromotor en ik vergeet het haast weer, de stoommachine.

Toch is het stoomwezen met haar stoommachines nog altijd actief aanwezig tot in kerncentrales toe. De brandstof moge veranderd zijn van kolen naar diesel naar radioactieve splijtsstoffen, het principe blijft gelijk, er wordt stoom opgewekt en dat drijft een turbine aan die als een giga dynamo voor onze electra zorg draagt.

Hier boven afgebeeld ziet u 'the bloodhound ssc' die een nieuw record neerzette voor stoomracers in 2010, : 254.4 kilometer per uur

Terug naar de hamvraag, wie wist al van een stoommachine in het verleden of vond hem uit en wanneer was dat?

De eerste geregistreerde rudimentaire stoommachine was de aeolipiel beschreven door Heron van Alexandrië in het 1e-eeuwse Romeinse Egypte. Met verschillende apparaten met stoomkracht werden later geëxperimenteerd, zoals de stoommachine van Taqi al-Din, een stoomturbine in het 16e-eeuwse Ottomaanse Egypte en de stoompomp van Thomas Savery in het 17e-eeuwse Engeland.

Maar was Heron van Alexandrïe dan de uitvinder en hoe zag die aeolipiel er uit en wat deed die?

Dit is de aeolipiel. Een vat wordt verwarmt en door de zijbuizen gaat stoom omhoog en verlaat de l vormige pijpen wat een rondgaande beweging tot gevolg heeft.  Maar paste Heron dit toe of ontwierp hij het en had het een nut?

Laten wij met het nut beginnen. De aeolipiele, zoals beschreven  in zijn manuscript Spiritalia seu Pneumatica zorgde ervoor dat een draaiende beweging veroorzaakt werd.

Dit suggereert dat de omzetting van de stoomdruk in mechanische beweging in de 1e eeuw bekend was in het Romeinse Egypte. Heron bedacht ook een machine die stoom gebruikte in een altaarvuur om een hoeveelheid water uit een gesloten vat te verplaatsen. Het verplaatste gewicht van het water werd gebruikt om met een verborgen touw zware tempeldeuren te bedienen. Je kunt stellen dat zware manuele arbeid nu verricht werd door stoom.

Vitruvius die in 80 voor Christus leefde, dus 180 jaar voor Heron zijn tempeldeur toepassing maakte, beschreef echter de aeolipiel ook al in zijn manuscript. 'de Architectura.' Vervelend voor Heron, hij paste slechts toe wat Vitrusius al 180 jaar eerder beschreef.

De Griekse wetenschapper Archimedes zette Romeinse schepen in de brand met een stoomkanon.

 De veelzijdige Oude Griek zou op die manier tussen 214 en 212 vóór Christus de kolonie Syracuse (op Sicilië) tegen de Romeinen hebben verdedigd.

De Italiaanse werktuigbouwkundige Cesare Rossi, werkzaam aan de Universiteit van Napels ‘Frederico II’, vond bronnen over een stoomkanon. Daarmee zouden holle kogels van klei zijn afgevuurd, gevuld met een mengsel dat leek op Grieks vuur. (‘Echt’ Grieks vuur werd naar verluidt pas in de zevende eeuw uitgevonden.)

Volgens Rossi’s berekeningen konden met deze kanonnen kogels van 6 kilo worden afgevuurd met een snelheid van 60 meter per seconde. Hiermee zou goed te mikken zijn op schepen die zich tot 150 meter van de kust bevonden.

Wat de historische bronnen betreft, noemde in elk geval Leonardo da Vinci bij zijn ontwerp van een stoomkanon, Arcgitonerra,  Archimedes als bron. Verder zijn er verwijzingen in het werk van historicus Plutarchus en geneeskundige/filosoof Galen omtrent deze gebeurtenissen.'

Dat plaatst een nuttige stoom applicatie op ca 200 voor Christus. Ik zei het al eerder er is weinig nieuws onder de zon, al in 200 voor Christus schakelde techniek op afstand een Romeinse vloot uit.

San Daniel 2019

landingspage-san-daniel

Best verkochte boeken in leestips

for more info concerning San Daniel press the following link/ voor meer info betreffende San Daniel druk op de link a.u.b.:landingspage-san-daniel

en 

Nederlandse auteurs page van San Daniel in Hebban

and the page of Dutch authors in Hebban

Author's pages:

Amazon author’s page San Daniel

Hebban.

Deel dit artikel aub! / share this information please! 

Vriendelijke groet en God Bless, kind regards and God Bless

Bronnen:

1. Ferdinand Verbiest (1623-1688) mathematician and astronomer". Famous Belgians. Belgium - Federal Portal. Archived from the original on 9 March 2008. Retrieved 21 March 2008.
2. Herbermann, Charles, ed. (1913). "Ferdinand Verbiest" . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.
3. Dayton, Fred Erving (1925). "Two Thousand Years of Steam". Steamboat Days. Frederick A. Stokes company. p. 1.
4. Hero of Alexandria (1851). "Temple Doors opened by Fire on an Altar". Pneumatics of Hero of Alexandria. Bennet Woodcroft (trans.). London: Taylor Walton and Maberly (online edition from University of Rochester, Rochester, NY). Archived from the original on 2008-05-09. Retrieved 2008-04-23.
5. "Thurston, Robert (1878), "A history of the growth of the steam engine"".
6. Hero (1851) [reprint of 1st century CE original], "Section 50 – The Steam Engine", written at Alexandria, Pneumatica, translated by Bennet Woodcroft, London: Taylor Walton and Maberly, retrieved 2009-07-03
7. Hero (1899). "Pneumatika, Book II, Chapter XI". Herons von Alexandria Druckwerke und Automatentheater (in Greek and German). Wilhelm Schmidt (translator). Leipzig: B.G. Teubner. pp. 228–232.
8. "De Architectura", Chapter VI (paragraph 2) from Ten Books on Architecture by Vitruvius (1st century BC), published 17 June 2008 [1] accessed 2009-07
9. Archimedes' steamcanon LiveScience

Tallsay is een leuke en makkelijke manier om verhalen, artikelen en recepten te publiceren. Publiceer vandaag nog jouw eerste artikel!