De film The Departed stamt alweer uit 2006. Toch heeft deze (inmiddels) klassieker nog niets van zijn spanning verloren. De rauwe praktijken van een machtige Ierse gangsterbeweging versus diverse politiediensten (inclusief op de achtergrond de FBI) in het Boston van rond het millennium is bijzonder boeiend van het begin tot het einde.
The Departed, een remake
Het verhaal van de film is in de basis dat van de in 2002 gelanceerde Hong Kong film Infernal Affairs. Het script daarvoor werd geschreven door Alan Mak en Felix Chong en de film werd geproduceerd en geregisseerd door Andrew Lau. (Deze film had in Hong Kong overigens nog twee vervolgfilms.)
Begin 2003 was er al interesse vanuit de Verenigde Staten: producenten Brad Grey (Warner Bros.) en acteur Brad Pitt kochten de filmrechten van Media Asia voor het maken van een Amerikaanse versie ervan. Het kostte hen US$1,75 miljoen wat later een goede investering bleek te zijn: met nog een aanvullend filmbudget van US$90 miljoen zou The Departed wereldwijd uiteindelijk US$291,5 miljoen binnenhalen.
Het verhaal werd vervolgens naar een Amerikaanse versie bewerkt door schrijver William Monahan, waarna regisseur Martin Scorsese in het project geïnteresseerd raakte en de regie op zich nam.
The Departed, het verhaal
Het verhaal speelt in het Boston van rond het millennium. De stad is door de onderwereld (onder meer Italiaanse maffia en Ierse mobsters) onderverdeeld. Zuid-Boston is het domein van de van oorsprong Ierse Frank Costello die zijn rijk met behulp van vele meedogenloze handlangers met ijzeren vuist regeert. Hij is verwikkeld in van alles wat onverkwikkelijk is. Zijn beschermeling is Colin Sullivan (eveneens een nazaat van Ierse immigranten) die hij van jongs af aan bijna adopteert. Costello heeft zelf ondanks vele vlammen, veroveringen en vriendinnen geen kinderen. Costello laat Sullivan zich op de politieacademie inschrijven om later een infiltrant op de juiste plek te hebben. Sullivan slaagt in zijn opzet en weet zels promotie te maken. Hij kan Costello steeds tijdig waarschuwen wanneer de politie een actie tegen de mobsterboss plant. Maar enkele politieofficieren krijgen argwaan en vermoeden een geïnfiltreerde ‘rat’ onder hen.
Aan de andere kant staat Billy Costigan die eveneens op de politieacademie zit. Zijn vader was eveneens een nazaat van Ierse immigranten en woonde in Zuid-Boston, maar wilde nooit wat met de mobsters te maken hebben. Billy groeide half op bij zijn vader en half bij zijn moeder in Noord-Boston. Nadat hij als ‘state trooper’ is geslaagd, wordt hij benaderd door politiekapitein Queenan en sergeant Dignam. Zij willen dat hij vanwege zijn Ierse Zuid-Boston-achtergrond probeert te infiltreren in de mobstergang van Costello. Daarvoor moet hij eerst oneervol worden ontslagen en een gevangenisstraf uitzitten om geloofwaardig te zijn. Costigan doet wat wordt verlangd en weet uiteindelijk tot de bende van Costello te worden toegelaten.
Het vertrouwen van Costello winnen is echter geen sinecure (met een kwetsbare gebroken hand), zeker niet nadat ook deze ontdekt dat er een ‘rat’ in zijn gang moet zijn geïnfiltreerd. Voor zowel Sullivan als Costigan begint de tijd te dringen: beiden moeten zo snel mogelijk elkaars identiteit zien te ontdekken voordat zij zelf worden ontmaskerd. Er blijken echter veel meer ‘ratten’ rond te lopen dan deze twee en niemand kan de controle in handen houden.
The Departed, de titel
In het Engels betekent The Departed in feite ‘de vertrokkenen’, maar kan eveneens refereren aan zowel de dood als aan de doden. De film is een hommage aan beiden. Een verwijzing naar de titel komt in de film van de begrafenis van Costigans aan kanker gestorven moeder. Hij ziet een krans liggen van Costello met op het kaartje: “Heaven holds the Faithful Departed” (de term Faithful Departed wordt door Amerikaanse christenen gebruikt voor overleden leden van hun geloofsgemeenschap).
The Departed, een top cast
Voor de film wisten de producers en Scorsese een cast van topacteurs samen te stellen. Toch was niet iedereen gelijk enthousiast.
Links: Queenan en Dignam ontmoeten Costello toevallig.
Zo werd Robert De Niro, goede vriend van Scorsese, eerst benaderd voor hetzij de rol van Ierse mobsterbaas Frank Costello, hetzij van politiekapitein Queenan. De Niro zei echter af, omdat hij destijds als regisseur met zijn eigen film The Good Shepherd bezig was. Daarop werden Jack Nicholson en Martin Sheen aangetrokken. Aanvankelijk waren Brad Pitt en Tom Cruise gepland om de twee infiltranten te spelen. Pitt vond echter dat jongere acteurs (het werden Damon en DiCaprio) beter in het verhaal zouden passen en besloot zijn rol te beperken tot filmproducent.
Mark Wahlberg was een andere keuze van Scorcese, maar hij had geen zin in de bijrol. Verschillende keren sloeg hij de rol af.
Links: Dignam vertrouwt collega Sullivan niet.
Scorcese bleef echter volhouden en zegde Wahlberg toe dat hij in zijn rol mocht improviseren. Uiteindelijk hapte Wahlberg toe; het leverde hem zijn (tot nu toe) enige Oscar-nominatie op. Soepel bleek de samenwerking tussen Scorcese en Wahlberg echter niet. Voor Wahlbergs opnames waren maar twee weken uitgetrokken - het werden vier maanden.
Rolverdeling o.a.:
- Colin Sullivan – Matt Damon
- Frank Costello (mobster) – Jack Nicholson
- Mr French (mobster) – Ray Winstone
- Politiepsychiater Madolyn – Vera Farmiga
- William (Billy) Costigan Jr – Leonardo DiCaprio
- Captain Queenan – Martin Sheen
- Sergeant Dignam – Mark Wahlberg
- Captain Ellerby – Alec Baldwin (foto rechts)
- Trooper Brown – Anthony Anderson
- Trooper Barrigan – James Badge Dale.
The Departed, thema’s en verwijzingen
Ten grondslag aan het verhaal liggen een aantal klassieke thema’s. Als eerste natuurlijk de halsvraag: wie is wie en wie is te vertrouwen? Doordat beide kampen elkaar met een verraderlijke ‘mol’ (of in het Engels ‘rat’) infiltreren, dat ook ontdekken maar niet weten wie het is, is het onderlinge wantrouwen groot; dit was volgens Scorcese vergelijkbaar met het onderlinge wantrouwen in de Verenigde Staten na 9/11.
Verder is er de vader-zoonrelatie tussen Frank Costello met eerst zijn beschermeling en ‘rat’ Colin Sullivan en later met nieuwe mobsterrecruut Billy Costigan die hij – zoals aan het eind van de film blijkt – als enige van zijn mannen abusievelijk bleek te vertrouwen.
Ook is er de eenzaamheid van de infiltranten. Sullivan flirt met politiepsychiater Madolyn en begint een relatie met haar hoewel hij haar voortdurend moet voorliegen (en zij beseft dat).
Costigan heeft vanwege zijn oneervol ontslag en zijn veroordeling verplicht een aantal sessies bij diezelfde politiepsychiater Madolyn; de twee hebben een klik en krijgen een affaire. Madolyn is de enige, die buiten hun wereld staat en door beiden bijna als een anker wordt gebruikt. Maar ook zij is niet helemaal eerlijk. Als Madolyn later zwanger blijkt te zijn, is niet duidelijk van wie het kind (een jongetje) is.
Scorcese is altijd een groot fan van de oude film Scarface (1932) geweest; als hommage gebruikte hij er enkele filmverwijzingen uit. Zo zijn er telkens wanneer er iemand in The Departed gedood gaat worden één of meer X-en te zien, alsof het slachtoffer al op de korrel wordt genomen.
Verder is The Departed tot op heden de Oscar-winnende film met de meeste scheldwoorden: ‘f*ck’ wordt er bijvoorbeeld maar liefst 237 keer in gebruikt.
The Departed, de prijzen
De film ontving bij de Golden Globe Awards maar 1 uit 5 nomaties, namelijk die voor beste regisseur (Martin Scorsese).
Andere nominaties (beste acteur: Leonardo DiCaprio; beste bijrollen: Jack Nicholson en Mark Wahlberg) en beste scenario (William Monahan) werden niet verzilverd.
Links: Costigan en Madolyn hebben een klik en een affaire.
Ook bij de Academy Awards (Oscars) viel The Departed in de prijzen: van de 5 nominaties werden er hier echter 4 verzilverd, namelijk die voor beste film, beste regisseur (Martin Scorsese), beste aangepast filmscenario (William Monahan) en beste flmbewerking (Thelma Schoonmaker). Het was tot op heden de eerste en enige Oscar voor Scorsese; vorige en latere nominaties gingen teloor. In 2006 ontving schrijver Monahan naast de Oscar ook de Writers Guild of America Award voor zijn bewerking. Mark Wahlberg werd genomineerd voor beste mannelijke bijrol (tot nu de enige Oscar-nominatie van zijn carrière), maar kreeg hem niet.
Links: Costigan heeft 'rat' Sullivan gevonden.
In 2008 werd The Departed door het American Film Institute genomineerd voor de eigen Top 10 van beste gangster films ooit; tot op heden is het doordringen tot deze illustere Top 10 echter nog niet gelukt.
The Departed meer dan éénmaal zien?
Het verhaal en de verwikkelingen in de film zijn niet eenvoudig; als kijker moet je op je quivive blijven, want anders snap je er misschien weinig van of mis je de clou. Zelf vond ik een tweede of zelfs meer keren kijken van deze film dan ook zeker niet overbodig om alle lagen van het verhaal te kunnen zien, doorgronden en waarderen. Zonder meer een heftige film met een complexe plot; een aanrader dus.
Copyright: Robin93.
(2019) Foto's: Warner Bros.
Zie voor andere artikelen bijvoorbeeld ook:
Amerikaanse-cultfilm-Blade-Runner
Amerikaanse-cultfilm-From-Dusk-till-Dawn
Amerikaanse-film-Dogma-It-can-be-Hell-getting-into-Heaven
of via:
https://robin93artikelen.wordpress.com/
https://robin93artikelen.wordpress.com/star-trek/
Reacties (5)