Jamaicaanse keuken: coconut chicken casserole (kip met kokos)

Door AsmaysRecepten gepubliceerd in Asmay's Recepten

De Jamaicaanse keuken is er één van een grote diversiteit en kent invloeden vanuit ongeveer elk werelddeel. Dat was niet altijd zo; de oorspronkelijke Indiaanse bewoners aten vooral vis en fruit, die in grote hoeveelheden te vinden waren in zee en in de jungle. Daarnaast verbouwden ze zelf vooral maïs, aardappelen, inheemse bladgroenten en pepers. Buitenlandse invasies brachten echter – behalve veel leed – ook andere, nieuwe producten, recepten en eetgewoonten naar het eiland. Deze zijn inmiddels allemaal volledig geïntegreerd in wat nu de Jamaicaanse keuken heet.

Achtergrond van de Jamaicaanse keuken

Jamaica behoort tot de Grote Antillen, is op twee na (namelijk Cuba en Haïti/Dominicaanse republiek) het grootste eiland in de Caribische Zee en ligt ongeveer 140 kilometer ten zuiden van Cuba. Het eiland omvat laaglanden aan de kust, een plateau van kalksteen en een bergketen (de Blue Mountains) met als hoogste piek de Blue Mountain Peak (met een hoogte van 2.256 meter). Door het gevarieerde terrein en het tropische klimaat kunnen er zeer gevarieerde producten worden verbouwd.

De Spanjaarden waren de eerste westerlingen, die aan het einde van de 15e/begin 16e eeuw het eiland bezetten. Zij waren het, die veel gewassen uit eigen land en uit hun andere Zuid-Amerikaanse kolonies in Jamaica introduceerden, zoals suikerriet, bananen, citroenen, limoenen en kokosnoten. Ook brachten zij enkele varkens, geiten en runderen mee. Met de komst van de eerste slaven, die door de Spanjaarden naar het eiland werden gebracht, kwamen ook enkele Afrikaanse producten mee, zoals de ackee (een tropische boom met eetbare vruchten, nu het nationale fruit van Jamaica), de okra en een aantal variëteiten van erwten en bonen, die het eiland nog niet kende.

Toen de Britten halverwege de 17e eeuw de Spanjaarden verdrongen en heer en meester werden op het eiland, kwamen er nieuwe invloeden bij. Vooral gerechten en specerijen uit de toenmalige Britse kolonies in Azië (Pakistan, India, Maleisië) deden hun intrede.

Het aanbod van landbouwproducten verschraalde echter, omdat de Britten op hun grote plantages vrijwel uitsluitend suikerriet voor de handel verbouwden.

Jamaicaanse gerechten vandaag de dag

Jamaicanen eten bij voorkeur gerechten, die sterk zijn gekruid met pepers en specerijen, zoals gember, nootmuskaat en piment. Vlees, vis of kip wordt er veelal langdurig in gemarineerd.

Twee bijzonder populaire en veel gegeten Jamaicaanse kipgerechten zijn Jerk chicken with coconut rice en Coconut chicken casserole with rice and beans. Hoewel de gerechten voor wat betreft de ingrediënten veel op elkaar lijken is er een kenmerkend verschil en wel in de bereiding.

In Jerk chicken wordt de kip gemarineerd, aangebraden en op de grill of in de oven verder gebakken/gegaard. De rijst, die er met erwten (meestal pigeon peas, een tropische erwtensoort) of (kidney) bonen bij wordt geserveerd, wordt gekookt in de kokosnootmelk.
In Coconut chicken casserole wordt de kip eveneens gemarineerd en aangebraden, maar vervolgens afgeblust met de kokosnootmelk. De kip wordt dan verder in de kokosnoot-marinadesaus (in de oven of in een pan op het vuur) gaar gestoofd. De rijst wordt ernaast gewoon in water gekookt en erbij geserveerd met de onvermijdelijke erwten of bonen.

Mijn versie van dit recept is overigens een stuk minder 'gepeperd' dan in Jamaica gebruikelijk zou zijn; de 2 Madame Jeanette-pepers, die er origineel nog in horen, heb ik weggelaten, enerzijds omdat ik deze niet kon verkrijgen, anderzijds omdat de gebruikte specerijen in de marinade voor de meesten onder ons waarschijnlijk al pittig genoeg zijn. Desgewenst kun je er echter altijd nog 1-2 rode pepers of eventueel een lepeltje sambal aan toevoegen. Het recept is goed voor 4-6 personen.

Ingrediënten

4-6 stukken kip (kipfilet, kipkarbonade, kippendijen of kippenpoten)
400 milliliter kokosmelk
4 tenen knoflook
3 uien
1 groene paprika
1 rode paprika

Voor de marinade:

2 theelepels piment
2 theelepels zout
1 theelepel gemberpoeder
1 theelepel kaneel
1 theelepel kruidnagelpoeder
1 theelepel nootmuskaat
1 theelepel zwarte peper
1 theelepel (gedroogde) tijm
2 eetlepels chilivlokken
2 eetlepels neutrale olie (bijvoorbeeld maïskiem-, arachide- of zonnebloemolie)
2 eetlepels sojasaus
Sap van 1 limoen.

Garnering:

Bananenchips.

Verder nodig: een mesje, een houten lepel of spatel, een schaal, een braad- of stoofpan, een ovenschaal.

Bereiding

Meng een dag tevoren alle ingrediënten voor de marinade in de schaal door elkaar

Leg de stukken kip er in en laat deze in de koelkast marineren, het liefst de hele nacht, maar tenminste 3 uur

Maak de uien en de knoflooktenen schoon en snij ze fijn

Was de paprika's en snij ze in blokjes

Giet een beetje olie in de pan en bak er de kipstukken (zonder de marinade) in aan

Voeg achtereenvolgens de uien, knoflook en paprikablokjes toe

Laat de groenten even mee fruiten tot de uien glazig worden

Giet de in de schaal achtergebleven marinade er bij

Blus af met de kokosmelk en laat het geheel weer aan de kook komen

Draai het vuur laag en laat de kipstukken nog ongeveer 5 minuten in de saus stoven

Verwarm de oven voor op 200-220 °C

Giet de kipstukken, groente en kokosmelksaus over in de ovenschaal

Laat de kokosmelk-kipschotel in de oven nog 30-40 minuten garen.

Maak de borden op met een stuk kip en enkele scheppen van de gevulde en kruidige kokosmelksaus

Serveer de kokosmelk-kipschotel (op de Jamaicaanse wijze) met gekookte rijst, gemengd met kidney-bonen of zwarte bonen.

Garneer met bananenchips.

Variatie

Voor een authentieke Jamaicaanse versie: vervang de paprika's door scherpe Madame Jeanette-, jalapeño- of habanero-pepers.

Voeg 2 eetlepels bruine basterdsuiker of rietsuiker toe voor een zoetere smaak (dit compenseert tegelijk eventuele hitte van toegevoegde pepers).

Voeg een scheutje bruine of witte rum aan de marinade toe.

Voeg toe of vervang 1 van de paprika's door 1 of 2 rode pepers.

Voeg een blikje maïs aan de saus toe.

Voeg eventueel naar smaak nog andere groenten aan de kokosmelksaus toe, zoals bijvoorbeeld stukjes bloemkool, broccoli, paksoi, Chinese kool, sperziebonen en/of wortelen.

Garneer met geroosterde geraspte kokos.

Garneer met geroosterde pinda's of cashewnoten.