Macrobiotisch recept: pompoen, spruiten en kastanjes met linzen

Door AsmaysRecepten gepubliceerd in Asmay's Macrobiotiek

Voor een typisch herfst- en winterachtig macrobiotisch groentegerecht heb ik deze keer gekozen voor de combinatie van (fles-) pompoen, spruiten en kastanjes. Dit zijn allemaal groenten van het seizoen, die in de herfst worden geoogst en in de koude winterperiode van het jaar kunnen worden gegeten. En dat is niet voor niets. Deze groenten, zoals overigens alle typische wintergroenten, hebben namelijk een verwarmend effect op ons lichaam, waardoor we de koude van het seizoen beter kunnen trotseren.

Eten volgens het seizoen

Winter

In de macrobiotisch keuken wordt zo natuurlijk mogelijk, volgens de seizoenen, gegeten. Dat betekent bijvoorbeeld, dat alleen groenten en fruit wordt gebruikt die van de koude grond komen (dus niet uit kassen en dergelijke) en in de eigen streek of regio worden verbouwd (dus niet worden ingevoerd). De reden hiervoor is, dat men er vanuit gaat, dat juist die producten het beste in staat zijn ons lichaam in het koude of warme seizoen op de juiste, meest krachtige en natuurlijke manier te voeden en te versterken. In de koude wintermaanden dient ons voedsel ons lichaam niet alleen te voeden, maar ook warm te houden. Typische winterproducten, zoals koolsoorten, wortel- en knolgewassen, leveren daarvoor de juiste voedingsstoffen.

Neutraal

Bladgroenten, zoals andijvie, postelein, snijbiet en spinazie, of zomerkool, zoals bloemkool, broccoli of romanesco, zijn daarbij vooral neutraal; zij hebben niet direct een verwarmende of verkoelende werking en kunnen in feite het hele jaar door als bijgerecht worden gegeten. Echter, in de koude seizoenen zal de verbouw hiervan kleiner zijn of geheel stilvallen.

Zomer

Rauwe salades of koude groentegerechten geven ons in de winter niet direct een warm en comfortabel gevoel, integendeel. Zij zijn dan ook meestal bereid van typische zomergroenten, zoals bijvoorbeeld sla, komkommer of courgette, die – zeker als rauwkost en goed passend bij het zomerseizoen – zeer verkoelend op het lichaam werken.

Macrobiotische keuken in de winter

In de macrobiotische keuken wordt in de winter een klein beetje meer gebruik gemaakt van zout en van olie in gerechten. Verder genieten tempuragerechten (in deeg gefrituurd), stoofschotels en hartige maaltijdsoepen van granen, peulvruchten of wintergroenten in dit seizoen de voorkeur.

Toch probeert men ook in de winter om regelmatig een geperste salade of een neutrale, kort gekookte groente aan de maaltijd toe te voegen, zoals men dat in de zomer tracht met (winterachtige) wortel- of knolgewassen. Dit heeft dan weer alles te maken met het zoveel mogelijk behouden van de Yin en Yang-balans in het voedsel, waardoor die ook in ons lichaam kan worden verkregen of behouden kan blijven.

Veelzijdigheid van typische herfstgewassen: de squash en de pompoen

De squash en de pompoen zijn veelzijdige gewassen, die zowel in hartige gerechten als in zoete gerechten kunnen worden gebruikt in bij uitstek de herfst of de winter. Het zijn ook mooie natuurlijke producten, die in de noordelijke klimaatzone redelijk goed op de koude grond kunnen worden geteeld; in ons klimaat kan iedereen bij wijze van spreken wel enkele soorten pompoenen in zijn of haar bloementuin of volkstuin laten groeien. Squash en pompoen kunnen ook goed in een gerecht met andere groenten worden gecombineerd, bijvoorbeeld met de diverse koolsoorten, maar ook met bladgroenten en wortelgewassen. Daarnaast passen ze ook prima bij peulvruchten en granen. Squash en pompoen kunnen zowel worden gekookt, gestoofd, gepureerd, gegrild en gebakken.

Dit recept is goed voor 3-4 personen.

Ingrediënten

1 squash of flespompoen
500 gram spruiten
200 gram berglinzen
200 gram gedroogde kastanjes
4 eetlepels tamari of shoyu (Japanse zoute sojasaus)
Zwart en wit sesamzaad
Zeezout en zwarte peper (naar smaak).

Garnering: een paar walnoten.

Verder nodig: een schilmesje, een groot of koksmes, 3 of 4 kookpannen, eventueel een staafmixer.

Bereiding

Zet de gedroogde kastanjes de avond ervoor in een kookpan

Voeg een ½ liter water en 4-5 eetlepels tamari of shoyu toe en laat de kastanjes gedurende een nacht weken (zij zullen door de tamari of shoyu donker kleuren)

Was de berglinzen en verwijder eventuele onregelmatigheden (steentjes, slechte linzen enz.)

Maak de spruiten schoon

Was de flespompoen goed af

Snij de flespompoen met het grote of koksmes doormidden en verwijder de pitten en zaadlijsten

Snij de flespompoen vervolgens in stukken, ter grootte van de spruiten

Kook de gewelde kastanjes in het welwater in ongeveer 45-60 minuten gaar

Kook de berglinzen in ongeveer 30 minuten gaar

Kook de spruiten in een kookpan in ruim water en een beetje zeezout in ongeveer 14-18 minuten beetgaar

Bereiding 1:

Voeg na 4-8 minuten kooktijd de pompoenstukjes aan de spruiten toe en kook deze in dezelfde pan mee

Voeg zeezout en zwarte peper naar smaak toe

Serveer de pompoenstukjes heel.

Bereiding 2:

Kook de pompoenstukjes in weinig water in een aparte pan in circa 10 minuten gaar

Giet het water af

Pureer de pompoenstukjes met de staafmixer tot puree

Voeg zeezout en zwarte peper naar smaak aan de pompoenpuree toe

Voeg eventueel nog een scheutje tamari of shoyu toe

Voeg zwart en wit sesamzaad ter garnering aan de pompoenpuree toe.

Maak vervolgens het bord op met een schep van de (door de tamari of shoyu) donkergekleurde kastanjes, de berglinzen, de spruiten en de hele pompoenstukjes (bereiding 1) of de pompoenpuree (bereiding 2).

Garneer het gerecht eventueel nog met een paar grof gehakte walnoten.

Variatie

Gebruik in plaats van gedroogde kastanjes verse, geroosterde of gepofte kastanjes.

Vervang de kastanjes eventueel door kastanjechampignons of een andere paddenstoelenmix.

Vervang de berglinzen eventueel door andere peulvruchten, zoals bijvoorbeeld adukibonen of kikkererwten.

Gebruik in plaats van een flespompoen een andere pompoensoort, zoals bijvoorbeeld een Hokkaido- of ekopompoen.

Gebruik in plaats van spruitjes een andere koolsoort of wintergroente, zoals bijvoorbeeld witte of rode kool, knolselderij, koolraap, rode bieten, pastinaken of wortelen.

Rechts: pompoenstukjes zijn heel gelaten.

Serveer er een vegetarische eiwitbron c.q. vleesvervanger bij, zoals bijvoorbeeld gebakken tofoe of seitan.

Garneer de schotel met in plaats van walnoten andere gehakte noten, zaden of pitten, zoals bijvoorbeeld hazelnoten, pecannoten, sesamzaad, pijnboompitten, pompoenpitten of een combinatie hiervan.