De bijzondere en veelzijdige Surinaamse keuken kent veel verschillende stromingen. De invloed van de verschillende bevolkingsgroepen van het land, die elk veel van hun eigen, traditionele gerechten uit het eerdere moederland hebben behouden, is dan ook duidelijk merkbaar. Naast onder andere de Creoolse, de Chinese en de Hindoestaanse culinaire invloeden en gebruiken, wordt in de Surinaamse keuken ook een belangrijke plaats ingenomen door de Javaanse keuken.
De komst van vele (Aziatische) migranten naar Suriname
Na de afschaffing van de slavernij op 1 juli 1863 in de toenmalige Nederlandse Westindische kolonies, ontstond er in Suriname een groot tekort aan arbeiders voor de plantages. De meeste vrijgekomen slaven voelden namelijk geen enkele behoefte om nog langer het zware plantagewerk te verrichten; zij trokken het binnenland in of naar de stad Paramaribo. Een aanvankelijke 'import' van Portugese en Chinese plantage-arbeiders bleek niet voldoende mensen aan te trekken om de plantages draaiende te houden en men zocht naar andere werkers. Er werd daarop een verdrag gesloten met buurland-kolonisator Groot-Brittannië, waarna via Brits Guyana grote groepen Hindoestaanse arbeiders vanuit India naar de Surinaamse plantages werden gesluisd.
Javanen op weg naar Suriname
De betrekkingen tussen de Nederlanders en de Britten waren echter niet altijd even vriendelijk en vreedzaam. Uiteindelijk begon men in Suriname uit te kijken naar een andere ‘arbeiderspoel’, waarop die andere, grote toenmalige Nederlandse kolonie oftewel het huidige Indonesië in beeld kwam voor de aanvoer van nieuwe arbeidskrachten naar Suriname. Op basis van een privé-initiatief verscheepte men eerst 94 Javaanse emigranten (61 mannen, 31 vrouwen en 2 kinderen) via Nederland naar Suriname, waar ze op 8 augustus 1890 aankwamen en op de plantages te werk werden gesteld. Vervolgens nam de Nederlandse staat de overtocht van Javanen naar Suriname ter hand, helaas (zeker in het begin) onder de meest erbarmelijke omstandigheden, waardoor het sterftecijfer onder de emigranten aanzienlijk was. Tussen 1890 en 1939 (door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden de transporten gestaakt) emigreerden in totaal ongeveer 33.000 Javanen van Indonesië naar Suriname.
Javaanse cultuur en gewoonten
In het nieuwe en onbekende land bleven de nieuwe bewoners vaak dicht bij elkaar in de buurt wonen en konden zo beter vasthouden aan hun eigen religie, cultuur en tradities. Ook in de keuken maakte men volop gebruik van de eigen, vertrouwde recepten, die nu voor een deel werden bereid met inheemse Surinaamse gewassen. Dit recept voor een ‘Javaanse kip’ is zo'n mengeling van een oorspronkelijk Javaans recept met in Suriname beschikbare groenten. De kip is mild gekruid en wordt meestal gegeten met kousenband, de befaamde lange Surinaamse bonensoort. Omdat kousenband hier niet altijd eenvoudig te verkrijgen is, heb ik deze groente in dit recept vervangen door wat minder exotische sperziebonen. Het recept is goed voor 3-4 personen.
Ingrediënten
750 gram malse kipstukken (kipbraadstukken, kippenbouten of kippenpoten)- 400 gram sperziebonen
- 1 pak roerbaknoedels (ongeveer 175-200 gram)
- 4 teentjes knoflook
- 2 uien
- 1 prei
- 1-2 rode of groene pepers
- 1 groentebouillonblokje
- Zwarte peper
- Zout
- Olie.
Voor de marinade:
4 eetlepels zoute ketjap- 2 eetlepels zoete ketjap
- 2 afgestreken theelepels djahé (gemalen gember)
- 1 afgestreken theelepel laos (gemalen galangawortel)
- 1 afgestreken theelepel ketoembar (gemalen koriander)
- 1 afgestreken theelepel djinten (gemalen komijn)
- 1 afgestreken theelepel seréh (gemalen citroengras)
- 2 eetlepels olie.
Verder nodig: een schilmesje, een knoflookpersgrote schaal (voor de marinade), een kookpan, een braadpan of stoofpan, een paar houten lepels of spatels.
Bereiding
Bestrooi de kipstukken met zout en zwarte peper
Maak de knoflooktenen schoon
Snij de knoflooktenen fijn en pers ze door een knoflookpers
Maak een marinade van de knoflook, djahé, laos, ketoembar, djinten, seréh en beide soorten ketjap
Leg de kipstukken in de marinade en laat ze een paar uur marineren
Zet de braad- of stoofpan op het vuur en doe er olie in
Leg de kipstukken in de pan en voeg ook de resten van de marinade toe
Braad de kipstukken of halfhoog vuur rondom bruin
Blus de kip af met een half glas water
Maak uien en prei schoon en snij ze in dunne ringen of schijfjes
Was de pepers, verwijder eventueel zaadjes en zaadlijsten en snij de pepers fijn
Voeg pepers, ui en prei aan de kipstukken toe
Doe het deksel op de pan, zet het vuur laag en laat de kip met de groenten in ongeveer 30-40 minuten gaar stoven
Was de sperziebonen en maak ze schoon (haal de puntjes en eventuele draden er af)
Doe de sperziebonen in de kookpan halfvol water en voeg het groentebouillonblokje toe
Kook de sperziebonen in 15-25 minuten gaar
Giet de sperziebonen af, maar vang (een deel van) het kookwater op
Voeg de sperziebonen aan de kip in de braadpan toe
Voeg de roerbaknoedels aan de kip in de braadpan toe
Meng het geheel door elkaar en laat het nog een aantal minuten stoven, totdat de roerbaknoedels gaar zijn
Voeg eventueel wat van het kookwater van de sperziebonen toe als het kipgerecht te droog wordt.
Variatie
Als je ze kunt krijgen: vervang de sperziebonen door Surinaamse kousenband.
Vervang de sperziebonen eventueel door een andere groente, zoals paksoi, Chinese of witte kool.
Vervang de prei eventueel door gewone (gele) of rode uien, sjalotjes of bosuitjes.
Gebruik eens mihoen in plaats van roerbaknoedels, bereid deze dan apart volgens de daarbij behorende gebruiksaanwijzing.
Gebruik eens rijst in plaats van roerbaknoedels, bereid deze dan apart volgens de daarbij behorende gebruiksaanwijzing.
Vervang de lombok of Spaanse peper eventueel door andere pepersoorten of door een eetlepel milde sambal.
Voeg naar smaak so wie so nog wat sambal of ketjap toe.
Serveren
Serveer de Javaanse kip als hoofdgerecht van de warme maaltijd.
Serveer de Javaanse kip als onderdeel van een rijsttafel of Surinaams of Indonesisch buffet.
Serveer de Javaanse kip eens met een frisse salade.
Serveer de Javaanse kip met Surinaamse bakabana.
Serveer de Javaanse kip, gegarneerd met enkele in plakjes gesneden hardgekookte eieren, gebakken garnalen en/of kroepoek.
Nyan switi oftewel eet smakelijk!
ASMAY.
© 2014 Foto's: Asmay, Office.microsoft.com, Pixabay.com.
Zie ook:
Surinaamse-keuken-hindoestaanse-kip
Venezolaanse-keuken-pollo-picante-con-chocolate-(kip-met-chocola-en-rode-pepers)
Australische-keuken-honey-soy-chicken-(kip-met-honing-en-sojasaus)
Italiaanse-keuken-pollo-alla-cacciatora-(kip-van-de-jager)
Of lees verder via:
https://tallsay.com/asmaysrecepten of
https://asmaysrecepten.wordpress.com/ of
Reacties (9)
Lekker recept; deze ga ik eens proberen.