Nederlandse keuken: stroopkoek met rozijnen

Door AsmaysRecepten gepubliceerd in Asmay's Recepten

Een geheel eigen èn familierecept is deze stroopkoek, die is gemaakt met gewone keukenstroop.

Een pot stroop was zeker vroeger immers zeer populair en vormde daarom een vast onderdeel van de voorraadkast. Het was een voordelig product, dat je gemakkelijk kon bewaren, voor diverse doeleinden en/of gerechten kon gebruiken en waar je lang mee kon doen.

Met stroop koken of garneren

Het is daarom niet verwonderlijk, dat vele oude (familie-) recepten, zeker op het platteland waar je (zowel vroeger als nu) meestal geen winkel dicht in de buurt had, stroop bevatten. Als het niet werd gebruikt IN een gerecht, dan kwam het toch zeker er OP als garnering.

Zo is het ook het geval in enkele oude recepten van mijn 'voormoeders'. Naast het in mijn familie bekende en zeer populaire toetje Rozijnenmoes, bevat ook deze koek een stevige dosis keukenstroop, dat ik de plaats komt van gewone suiker.

Stroop in soorten en maten, in geuren en kleuren

Suikerstroop

Stroop wordt gemaakt van suikerbieten. Wanneer suikerbieten worden gekookt, om uiteindelijk de suiker er uit te winnen, ontstaat er een suikerrijk kookvocht. Dit vocht wordt ingedikt tot een dikke, donkere, plakkerige stroop (molasse), die weer de basis vormt voor tal van andere stroop- en siroopproducten. De bekendste hiervan zijn ongetwijfeld de suikerstroop, die in kleur kan verschillen van donkerbruin tot goudgeel, en de schenkstroop, die vaak worden gebruikt op pannenkoeken.

Glucosestroop

Verder is er nog de stroop, die van zetmeel wordt gemaakt, de zogenaamde glucosestroop. Hiervoor kun je zetmeel uit diverse levensmiddelen gebruiken, bijvoorbeeld uit maïs, granen of aardappelen. Op zich is glucosestroop niet alleen kleurloos, maar ook veel minder zoet dan suikerstroop; maïs, granen en aardappelen bevatten immers wel veel zetmeel, maar weinig suiker. Glucosestroop is een product dat vooral wordt gebruikt als grondstof in de bakkerij voor weer andere producten, zoals bijvoorbeeld in het recept van ontbijtkoek. Glucosestroop werd vroeger in Nederland vooral gewonnen uit aardappelzetmeel en werd toen vaak 'aardappelstroop' genoemd. Tegenwoordig wordt glucosestroop in Europa vooral gemaakt van het zetmeel uit tarwe.

Keukenstroop

Keukenstroop wordt samengesteld uit een mengsel van suikerstroop en glucosestroop. Keukenstroop is dan ook iets minder zoet dan suikerstroop, maar (naar mijn mening) echter nog meer dan zoet genoeg. Deze voordelige stroop werd van oudsher veel gebruikt als beleg voor de boterham, maar ook als zoetmiddel voor de (gekookte) pap bij de avondmaaltijd, zoals bijvoorbeeld havermout, rijstepap, griesmeelpap, gortepap en grutten. Aan dat veelvuldig gebruik in de keuken dankt de stroop dan ook zijn naam.

Golden syrup (gouden of gele stroop)

De Amerikanen kennen nog een andere stroopsoort, namelijk golden syrup. Oorspronkelijk werd deze gemaakt uit de molasse van suikerriet, maar tegenwoordig ook wel uit suikerbieten. Het was eigenlijk een restproduct, dat achterbleef na de winning van de suiker uit het riet; wanneer de ruwe suikerkristallen uit de molasse waren ‘uitgewassen’ (na een zuurbad), bleef een lichte, amberkleurige stroop achter, die ‘return syrup’ werd genoemd en aanvankelijk niet verder werd gebruikt. In 1883 vond ene Charles Eastlick echter een manier om deze stroop toch te preserveren en vloeibaar te houden: de golden syrup was geboren en werd al snel een vast onderdeel in de Amerikaanse voorraadkast. Golden syrup lijkt in kleur en substantie veel op honing, hoewel de smaak natuurlijk anders is. Toch wordt het vaak gebruikt als (goedkope) vervanger voor de (duurdere en) schaarse honing. Zo gebruiken veel veganisten, die immers geen dierlijke producten eten, deze stroop vaak als vervanger voor honing en als zoetmaker in hun gerechten.

Maple syrup of ahornsiroop

Een eigenlijk typisch Canadese, maar ook in het noorden van de Verenigde Staten bekende stroop is de maple syrup of ahornsiroop. Deze wordt bereid uit het boom- of xylemsap van de suikeresdoorn, de rode esdoorn of de zwarte esdoorn. Dit zijn boomsoorten, die vooral en uitsluitend lijken voor te komen in Canada en het noorden en midden van de Verenigde Staten. Het zoete sap ontstaat doordat de bomen voor de koude tot zeer koude winters zetmeel onder hun bast opslaan. Dit zetmeel wordt vervolgens omgezet in suiker, dat met het boomsap in de late winter en vroege lente door de boom begint te stromen, als voedsel voor de groei in het nieuwe seizoen. Het suikerrijke sap kan worden afgetapt door simpelweg een gaatje in de boombast te boren, waarna het sap kan worden opgevangen. Na verhitting – om het teveel aan water te doen verdampen – blijft een geconcentreerde, vaak roodbruine siroop of stroop met een specifiek smaak achter, die in en op diverse gerechten kan worden gebruikt. Hoewel ook in onze contreien tegenwoordig verkrijgbaar, is de geïmporteerde ahornsiroop (begrijpelijkerwijze) aan de dure kant.

Ingrediënten

250 gram (tarwe-) bloem
250 gram roomboter
250 gram (keuken-) stroop (ongeveer 3-4 volle eetlepels)
100-150 gram rozijnen
1 eetlepel kaneel
Bakpoeder (1 zakje = 18 gram)
Snufje zout.

Garnering: poedersuiker.

Verder nodig: een steelpan, een zeef, een mengkom, een houten lepel of spatel, een platte taartvorm of boterkoekvorm, een invetkwastje, bakpapier of boterkoekvorm.

Bereiding

Verwarm de oven voor op 160-170 °C.

Vet de bakvorm of boterkoekvorm in, leg bij gebruik van een platte taartvorm eventueel bakpapier op de bodem, en bestrooi (de rest van) de bakvorm of boterkoekvorm met paneermeel

Was de rozijnen en laat ze uitlekken