Hoe een strakke planning de pret van leuke dingen kan verpesten
Enkele van de leukste herinneringen aan mijn vakantie in Peru zijn onverwachte gebeurtenissen, zoals toen we in Lima de dagelijkse wisseling van de wacht gingen bekijken en het toevallig de verjaardag van de president bleek te zijn. Hij kwam met zijn vrouw naar buiten en maakte een dansje op de muziek van de blaaskapel. Een andere topper was de avond dat er op een plein muziek gespeeld werd door de Marinekapel die hun zoveeljarig bestaan vierde. We waren toevallig in de buurt, gingen kijken en het werd een supergezellige avond.
Toevallig
Volgens Amerikaanse onderzoekers is het niet toevallig dat in beide gevallen het woord toevallig een rol speelt. Zij deden onderzoek naar de waardering van geplande en niet-geplande activiteiten. De conlusie was dat mensen (studenten in dit geval) gezellige activiteiten meer als een verplichting voelden als ze met een precieze datum en tijd in een agenda werden genoteerd.
Lijstjes afstrepen
In ons drukke leven plannen we steeds meer alles wat we doen. Dat is natuurlijk niet verkeerd. Goed plannen helpt om meer rust in je hoofd te krijgen. Lijstjes maken en afstrepen wat je gedaan hebt, is een manier waarop veel mensen voorkomen dat ze gestressed raken. Maar er is dus een keerzijde. Wie ook zijn of haar vrije tijd vastlegt in tijdblokken, geniet daar minder van.
Inroosteren=werk
Selin Malkoc van de Universiteit van Ohio begon aan het onderzoek omdat ze merkte dat ze tegen een afspraak met een paar oude vrienden opzag, terwijl ze bij het plannen ervan juist zo enthousiast was. Ze vroeg zich af of ze abnormaal was en besloot te onderzoeken of andere mensen ook zo reageerden op lang tevoren gemaakte afspraken. En jawel, ze ontdekte dat het inroosteren van een afspraak in iemands agenda ervoor zorgt dat leuke activiteiten meer als werk gaan voelen. Ook genieten we minder van zo’n activiteit.
Experiment
Eén van de experimenten die Malkoc deed was dit:
Deelnemers moesten zich voorstellen dat ze samen met een vriend koffie gingen drinken. De ene helft van de proefpersonen stelde zich voor dat deze ontmoeting een paar dagen van tevoren op hun kalender was gezet, terwijl de andere helft te horen kreeg dat ze plotseling besloten om even samen een kop koffie te pakken. Bij het beantwoorden van vragen over de activiteit gebruikte de eerste groep meer woorden die te maken hadden met werk.
Ook uit andere experimenten bleek dat het precies plannen van vrije tijd het plezier in de activiteiten verminderde.
Maar waarom werkt het zo?
De onderzoekers denken dat het komt omdat het denken in precieze tijdschema’s precies tegenovergesteld is aan wat we ons voorstellen bij vakantie, relaxen en vrije tijd. Daarbij denken we eerder aan vrijheid en ongedwongenheid. Tijdschema’s horen bij werken en daarom krijgen we ook bij strak geplande leuke activiteiten vanzelf een associatie met werk.
Agendaloos
Gelukkig betekent het onderzoek niet dat plannen overal de lol vanaf haalt. De meeste mensen kunnen het zich tensotte niet veroorloven op helemaal agendaloos door het leven te gaan. Het helpt al een heleboel om wel te plannen, maar niet al te precies. De reeks experimenten sloot af met flexibel plannen. Proefpersonen die een gezellige ontmoeting planden ‘in een pauze op die en die dag’ verheugden zich net zo veel op die ontmoeting als degenen die iets zomaar op een toevallig moment zouden doen.
Tip van de onderzoekers:
maak je vrijetijdsplanning niet te strak. Hou het flexibel, dan voelt het minder verplicht aan en heb je meer plezier.
Reacties (7)