Zondagse wandeling en de geur van een sigaar

Door Asmay gepubliceerd in Persoonlijke ervaringen

Wat is een favoriete herinnering uit je kindertijd? Dat vroeg collega-schrijfster Miesje ooit in een door haar geïnstigeerde schrijfopdracht. Erg lang nadenken hoefde ik echter niet, want ik kan (als een gelukkig mens) terugkijken op tal van fijne herinneringen uit mijn kindertijd. Het was alleen – welk een rijkdom! – een kwestie van kiezen welke het zou worden.

Onbezorgde jeugd

Als kind van de eind vijftiger jaren (vorige eeuw al weer), groeide ik op in een tijd, waarin de welvaart behoorlijk begon toe te nemen. Er was in onze regio meer dan genoeg werk voor iedereen, de lonen namen geleidelijk toe. Behalve voor het dagelijkse levensonderhoud, begon men geld over te houden voor luxe artikelen: een radio, een koelkast, een wasmachine, een tv! Mijn vader werkte in het Rotterdamse haven- en industriegebied en verdiende voor die tijd een goed weekloon. Mijn moeder hield thuis de boel op orde en verdeelde haar tijd en aandacht tussen mijn oudere broer en mij. Onbezorgd en niets vermoedend van wat er in de wereld allemaal wel of niet verkeerd kon gaan, huppelde ik vrolijk door het leven heen.

De basis van je jeugd

Vele jaren later hoorde ik van een oudere collega, hoe zij haar jeugd en ouderlijk huis had ervaren; de verhalen waren ronduit triest en traumatisch te noemen. Gebeurtenissen in haar jeugd hadden deze collega dan ook in haar volwassen leven voortdurend parten gespeeld. Zij noemde haar jeugd "een smalle basis", waardoor zij een onzeker gevoel bleef houden. Onzeker of zij het wel goed deed, of zij wel goed genoeg was, of anderen haar zouden accepteren of uiteindelijk ook zouden laten vallen of verlaten. Om zo door het leven te moeten gaan, lijkt mij verschrikkelijk. Deze collega heeft dan ook jarenlang psychische hulp nodig gehad om echt haar plek op deze aarde en in de samenleving op te durven eisen.

Als ik mijn jeugd en achtergrond met die van deze collega vergelijk, kan ik ronduit zeggen dat mijn jeugd een gelukkige was, een waar warm nest dat een kamerbrede basis heeft gelegd voor de rest van mijn leven.

Wandelen!

Eén van de vele mooie en favoriete jeugdherinneringen is er bijvoorbeeld één van de regelmatige zondagse wandeling met mijn vader toen ik nog een klein kind was.

Mijn vader was er niet de man naar om de hele vrije zondag binnen te zitten; als het weer het toeliet ging hij graag een paar keer een blokje om. Meestal was dit op zondagmorgen, kort na de koffie. Dan stond hij op voor een wandelingetje door het plaatselijke park aan het einde van onze wijk, waarbij ik als kind vrijwel altijd meeging. Mijn moeder trok zich dan terug in de keuken, waar zij het (warme) middagmaal voorbereidde, mijn broer, een langslaper, was nog geheel in dromenland.

Aan de hand van mijn vader liep ik dan mee, langs de straten, door het park en altijd even langs de voetbalvelden, waar de plaatselijke clubs oefenden voor de zondagamateurwedstrijd van die middag. En altijd zakte daar het tempo in; mijn vader was een voetballiefhebber en wilde graag even blijven kijken.

Na een tiental minuten liet hij zich echter uiteindelijk weer gewillig door mij meetrekken en maakten wij onze ronde, langs de speeltuin, de kruidenierswinkel en de lagere school, af.

Weer thuis

Eenmaal weer thuis gekomen, kwam de geur van vers gekookte soep en gebraden vlees ons al tegemoet. Een rijkdom aan etensgeuren, die verklapten wat er een uurtje later, om precies half één (mijn moeder was en is een mens 'van de klok') op tafel zou staan.

De zondagse sigaar

Zoals vrijwel elke man in die tijd – eind vijftiger, begin zestiger jaren van de vorige eeuw – was men vader ook een roker. Op doordeweekse dagen waren het gewone sigaretten en shag, die hij in wolken de lucht in blies en die ik altijd maar vies vond ruiken.

Op zondagmorgen echter, na de wandeling en voor het middagmaal, stak mijn vader voor de gelegenheid meestal een klein sigaartje op. Niet zo'n dikke bolknak, maar zo'n mooi klein 'Willem II'- sigaartje, of één uit het doosje van 'Hofnar'. Daar zaten ook gelijk van die mooie sigarenbandjes in, onder de sigaren, die ik van hem kreeg om deze later in een speciaal plakboek voor sigarenbandjes te plakken. Heerlijk vond ik het ruiken, zo'n verse, licht gebrande kleine sigaar. Het gaf een bijzonder cachet aan de zondag.

Daarna gingen wij gewoonlijk aan tafel, met op de achtergrond de radio aan voor de nieuwsberichten en het op zondag onvermijdelijke programma: "De toestand in de wereld, door G.B.J. Hiltermann".

Toen was ik geen fan van het programma (ik begreep er immers nog niets van), nu zou ik, uit pure nostalgie, zo'n middagmaal, inclusief het Hiltermann-commentaar op hetgeen er in de politiek in zijn visie allemaal was voorgevallen, graag nog eens beleven.

Tegenwoordig

Achteraf gezien, is de verse sigarengeur voor mij altijd één van de symbolen gebleven, die staan voor de onbezorgdheid en geborgenheid van die rustige en harmonieuze zondagen in mijn jeugd.

Mijn vader is later in zijn leven, vanwege zijn gezondheid, met roken gestopt. Ook mijn broer en ik hebben nadien, na langere of kortere tijd, tabak en sigaretten uiteindelijk aan de wilgen gehangen. Mijn moeder heeft nooit gerookt. En zo kon het gebeuren, dat ik jarenlang vrijwel nooit meer iemand trof, in het gezin of in de familie- en kennissenkring, die een klein sigaartje rookte. De associatie met die mooie zondagmorgens verdween naar de achtergrond en zat alleen nog ergens diep in mijn geheugen.

Maar soms, heel soms, vang ik nu wel eens een vleugje van een brandend sigaartje op. Vaak in de zomer vanaf een terras, vanuit een naburige tuin of uit een bruin (rook-) café. Even komt dan een zweem van sigarenrook in mijn neus. En even ben ik dan weer het kleine meisje van vroeger thuis. Het kleine meisje, dat aan de hand van haar vader, op zondagochtend een wandeling door het plaatselijke park heeft gemaakt en daarna steeds weer tevreden in een vredig en harmonieus huis teruggekeerde.