Jeugdtrauma verwerken en gevolgen: psychische verwerking

Een jeugdtrauma verwerken is een moeizaam proces. In dit artikel een duidelijke uitleg over de gevolgen van een trauma: Aansluitend bij de belevingswereld van een kind.

Trauma is een veelgebruikt begrip dat vooral iets zegt over de beleving van een schokkende gebeurtenis. Dit kan onverwachts, overweldigend en gevaarlijk zijn. Vaak is er psychische schade, materiële schade, lichamelijk letsel en/of dodelijke afloop.

Er wordt gesproken van drie verschillende typen trauma’s:

• Acuut getraumatiseerde kinderen
• Chronisch getraumatiseerde kinderen
• Vluchtelingenkinderen (ook chronisch)

Gevolgen van traumatische ervaringen

Kinderen hebben een beeld van zichzelf en hun omgeving. Kinderen koppelen betekenis aan hun ideeën. Een kind weet wie hij is, van wie hij houdt, wie van hem houden. Kinderen hebben ideeën en verwachtingen, qua veiligheid, ouders, voorspelbaarheid, betrouwbaarheid.

Wanneer een kind getroffen is door een schokkende gebeurtenis worden deze verwachtingen onderuit gehaald. Dat maakt dat het kind het gevoel kan hebben dat de betekenissen waarop zijn verwachtingen gebaseerd zijn, niet meer kloppen. Het psychologisch verwerkingsproces is een zoektocht naar nieuwe betekenissen.

Hierbij kan het kind proberen greep te krijgen op de gebeurtenis. Dit door wisselend vermijden of juist herbeleven. Hier kunnen allerlei emoties een rol spelen. Het kind kan hyperalert overkomen. Vlak na de traumatische gebeurtenis zal het kind waarschijnlijk ontkennen of vermijden. Later komen herbelevingen heftig en frequent voor.

Posttraumatische reacties bij kinderen:

• Herbeleving bijvoorbeeld schrikreacties, posttraumatisch spel.
• Vermijding van situaties, personen, plekken, gedachten of gevoelens. Maar ook vervreemding van zichzelf en de omgeving.
• Prikkelbaarheid: moeite om emoties te reguleren.
• Niet specifieke reacties: bijvoorbeeld lichamelijke reacties en separatieangst.

Risicofactoren en psychopathologie

Sommige kinderen kunnen een traumatische ervaring niet goed verwerken. Risicofactoren en/of psychopathologie kunnen hierbij een rol spelen. Sommige kinderen blijven verwerkingssymptomen laten zien, of deze worden zelfs erger. Zij ontwikkelen psychische stoornissen,  zoals:

• PTSS
• Depressie
• Fobieën
• Angststoornis
• Slaapstoornis
• Gedragsproblemen

Interventies bij acute trauma’s: Voorlichting en eerste opvang

Afhankelijk van de aard en omvang van de schokkende gebeurtenis, en de mogelijkheden van de hulpverlening, kan gekozen worden voor een eenvoudige of meer uitgebreide vorm van interventie. Vaak in eerste instantie door politie, brandweer, slachtofferhulp, raadsonderzoekers en jeugdbeschermers. De voorlichting bestaat uit informatie over de ramp zelf, over traumaverwerking en stressreactie. Eerste opvang kan het startpunt zijn van een uitgebreider opvangtraject, een individueel opvangprogramma.

Doel van een opvangprogramma:

• Ondersteunen en stimuleren van de normale verwerking van een schokkende gebeurtenis.
• Help met het regelen van praktische zaken
• Reconstructie; door een gesprek, of door een verhaal, spel of tekening.
• Psycho educatie
• Stimuleren van adequate ‘coping’
• Ondersteunen betekenisgeving
• Mobiliseren van steun uit eigen netwerk
• Ouderbegeleiding

Behandeling van Chronisch getraumatiseerde kinderen

Chronisch getraumatiseerde kinderen hebben vaak een scala aan klachten. Behandeling is vaak langdurig en bevat elementen van de behandeling voor acute trauma's. Belangrijke vragen zijn hier:

• Is de situatie nu veilig voor het kind?
• In welke mate is het kind getraumatiseerd?
• Is er voldoende structuur?
• Hoe is het netwerk van sociale steun?

Diagnostiek: Is een belangrijk voor het signaleren van mogelijke stagnatie in verwerkingsproces of voor
doorverwijzing naar uitgebreidere hulp of verder onderzoek

Stabilisatie:

• Stress reduceren
• Aandacht besteden aan veiligheid
• Psycho educatie

Traumaverwerking en Integratie:  De behandeling van chronisch getraumatiseerde kinderen omvat een breed terrein met verscheidene  therapiemethoden en technieken. Hieronder staat in het kort een (nieuwe) behandeling beschreven.

Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR)

EMDR wordt toegepast ter behandeling van kinderen met PTSS en andere vormen van aan trauma gerelateerde psychopathologie. Alle aspecten van de herinnering, zoals beelden, emoties, cognities en lichamelijke sensaties worden geactiveerd. Er ontstaat een innerlijke concentratie, deze wordt gecombineerd met een externe afleiding. Zo worden emoties en herinneringen verwerkt, evenals de identificatie met het trauma. 

Tallsay is een leuke en makkelijke manier om verhalen, artikelen en recepten te publiceren. Publiceer vandaag nog jouw eerste artikel!