Driekoningen: De drie wijzen uit het Oosten en de sterren van Orion.

Door Lucifall gepubliceerd in Huis en tuin

wie zijn de drie wijzen uit het Oosten? Waarom vieren wij Driekoningen op 6 januari? Driekoningenliedjes, een recept voor koningstaart of koningsbrood, de koningsbrief, Perthennacht, de huiszegen en driekoningenwater. In dit artikel vindt u het antwoord op deze vragen en informatie over de bijkomende rituelen.

De drie wijzen uit het Oosten

Met Driekoningen, eren wij de drie wijzen uit het Oosten en kan de kerstboom de deur weer uit. Er zijn verschillende gebruiken die deze hoogtijdag vieren op deze datum.
Drie Koningen volgen een lichtend baken aan de hemel en komen terecht in Bethlehem. De ster van Bethlehem leidt hen naar 'het huis van brood.'
Deze gebeurtenis vieren wij op verschillende manieren. Kinderen verkleden zich als Casper, Melchior en Balthasar en zingen driekoningenliedjes. Op deze pagina vindt u ook het recept voor een koningstaart of koningsbrood en nemen we even een kijkje bij de driekoningenstoet van Maastricht. Ook dekoningsbrief, Perthennacht, de huiszegen en driekoningenwater passeren de revue.
Het verhaal over de ster van Bethlehem en de drie wijzen uit het Oosten blijkt ook astrologisch geïnterpreteerd te kunnen worden. Sterker nog, het hele verhaal lijkt in de sterren geschreven te staan.

Driekoningen

Driekoningen is een christelijk folkloristische feestdag en wordt ook wel de openbaring van de Heer of Epifanie genoemd. Op 6 januari wordt de kersttijd afgesloten en is het voor velen tijd om de kerstboom buiten te zetten.
Christenen vieren het bezoek van de drie wijzen aan het kindje Jezus in Bethlehem. Deze wijzen uit het Oosten laten zich leiden door een wonderlijke ster. Oosters-orthodoxe christenen verbinden deze dag aan de doop van Christus in de Jordaan . In Uruguay wordt het ook wel de 'dag van het kind' genoemd en verwend men daar de kinderen net zo als wij doen met Sinterklaas.

Driekoningen; Drie wijzen; drie continenten en drie mensenrassen

De drie´koningen worden door Matheus de wijzen genoemd. Hij laat het na het aantal drie te noemen. Rond de negende eeuw kregen deze drie koningen een naam: Casper (India), Melchior(Perzië) en Balthasar(Arabië). Indertijd waren er nog maar drie werelddelen bekend en daar associeert men de drie wijzen mee. De drie koningen worden ook gezien als vertegenwoordigers van de drie mensenrassen. Minstens één van de wijzen zou daarom zwart geweest zijn.
 

Het verhaal over de drie wijzen

Het verhaal over de drie Koningen is te vinden in Mattheüs 2. Nadat Jezus geboren is arriveren er 'enige wijzen van het Oosten' in Jeruzalem. Een ster aan de hemel wijst volgens hen op de geboorte van de Koning der Joden.
Koning Herodes verneemt hun reisdoel en wordt nieuwsgierig naar deze potentiële concurrent. Zijn Schriftgeleerden weten hem te vertellen dat de messias in Bethlehem geboren zal worden. De drie wijzen worden ontboden en Herodes verzoekt hen hem te rapporteren over wat ze in Bethlehem aantreffen.
Geleid door de ster bereiken de wijzen Bethlehem. De ster staat boven de stal waar het kindeke geboren is.
Zij schenken goud, wierook en mirre. Die nacht dromen de wijzen dat God hen de opdracht geeft om de missie van Herodes te negeren. Herodes geeft vervolgens de opdracht alle kinderen in Bethlehemdie jonger zijn dan drie jaar te vermoorden. Jezus en Jozef en Maria zijn dan echter al vertrokken naar Egypte.

Gebruiken op Driekoningen: Het feest kent verschillende volkse tradities.

Kinderen in Nederland verkleden zich als de drie koningen Gaspar, Melchior en Balthazar en gaan met hun lampionnen van huis tot huis om driekoningenliedjes te zingen. Eén van de drie wijzen heeft dan een zwart gemaakt gezicht. De toehoorders geven de kinderen hiervoor wat snoep of zakgeld. Deze gebruiken zijn terug te voeren tot heidense gewoonten: De lampion vervangt de fakkel waarmee men indertijd de boze geesten verjoeg. Het snoepgoed kan in deze context gezien worden als een heidens offermaal.

Binnenshuis wordt Driekoningen met gezang, eten en drank gevierd. Dit is te zien op het schilderij 'het driekoningenfeest' van Jan Steen. (zie afbeelding)

Koningentaart en de boon. Wie de boon vindt is een dag koning of koningin.

Bij een ander gebruik stopt men een boon of munt in het deeg van oliebollen of koek maar ook in koningsbrood of koningentaart.(frangipane-taart)

Wie de munt of boon vindt mag dan een koning voor een dag zijn en beslissen wat er die avond gegeten wordt. Ook de boon is afkomstig van een heidens gebruik.
 

Recept Koningentaart / frangipane taart

Frangipane wordt gemaakt van een beslag op basis van bloem, boter, eieren, suiker en gemalen amandelen. Om er een speciale frangipanetaart van te maken dient er een boon in gestopt te worden. De taart wordt vervolgens geglazuurd.

Spelen en optochten Driekoningen

Op andere plaatsen viert men Driekoningen door volkse spelen en optochten. In Vlaanderen wordt het feest uitbundig en als een soort carnaval gevierd. Rond kerken wordt een toneelstuk opgevoerd met Jozef, Maria, Jezus, de ezel, de os, Herodes en de drie Wijzen. In protestante gemeenten gebeurde dit binnen in de kerk.

Driekoningenstoet van Maastricht

Maastricht kent nog steeds de driekoningenstoet door de binnenstad. Gekostumeerd en op kamelen en paarden trekken de koningen door de stad. Herders met ezels, schapen en Jozef en Maria en kindje Jezus begeleiden de stoet. Na deze parade wordt het feest met een dienst afgesloten in de Basiliek waarbij de Koningen hun gaven aanbieden aan het kindje Jezus en traditionele Driekoningenliederen gezongen worden.

De koningsbrief

Een andere traditie is de koningsbrief.

Als men uit een (grabbel)ton papiertjes de koningsbrief trekt word je door iedereen getrakteerd en ben je een dag de baas.

Driekoningen in Duitsland : 'Perthennacht'

In het Oud Hoogduits noemt men Driekoningen 'Perthennacht'. Een benaming die is afgeleid van Perchta, een oud Germaans wezen. Haar naam betekent vanuit het Hoogduitse "peraht" (hel, glanzend) en betekent "de glanzende", "de schijnende" of "de schitterende."
Deze vrouwe beloont behulpzaamheid en vlijt. Zij schenkt dan spoelen en munten en zorgt voor de groei van het graan. Hiernaast hoedt ze over de zielen van nog niet geborenen kinderen in een bron of vijver.

Perchta wordt in verband gebracht met het licht. Ze 'heerst' tussen de winterzonnewende (rond 21 december) en 6 januari (Driekoningen). 6 januari is haar dag en wordt er feest gevierd en lekker eten bereid. Perchta rijdt door de lucht als aanvoerster van de Wilde Jacht. Een symboliek welke wij ook terugvinden bij vrouw Holle en de vrouw van Odin, Frigg. Traditioneel verkleden mannen zich om het huis te reinigen en (dus) boze geesten te verjagen.

De Huiszegen en driekoningenwater.

Traditioneel was Driekoningen een doopdag waar een wijding plaatsvindt met water. Het wijwater wordt gewijd tijdens de hoogmis op Driekoningen en ziet men als een krachtig en heilig wijwater.
Het gewijde water geeft vier vormen van genade:
Driekoningenwater verjaagt de duivel en zijn invloeden.
Het roept de hulp van de hemel, de heiligen en engelen af.
Heilig water geeft genezing aan ziel en lichaam.
Het biedt genezing voor mensen en dieren.

In Oost en Midden Europa wordt koningswater gebruikt tegen duivelse invloeden en om allerlei ziekten te weren voor mens en dier. Huizen worden met dit water gezegend.
Met krijt schrijft men de letters "C+M+B" op de deur. Dit staat voor "Christus Mansionem Benedicat", wat “Christus zegene dit huis” betekent.
De letters verwijzen ook naar Caspar, Melchior en Balthasar. Hiermee hoopt men alle kwaad op afstand te kunnen houden. Men laat deze tekens tot de Pinksteren op de deur staan. De geneeskracht van het wijwater wordt ook in Nederland onderkend. Een oude weerspreuk verwijst hiernaar: "Wie water drinkt dat op 6 januari rond middernacht uit een bron is geschept wordt de komende 7 jaar niet ziek."

Waarom wordt het Driekoningenfeest op 6 januari gevierd?

Heiligheid vindt men terug in de drie-eenheid van mind&spirit&soul. Dit wordt gesymboliseerd door de drie koningen. Er zijn twaalf stammen van Israël, twaalf tekens van de Zodiak, twaalf legioenen en twaalf apostelen. Driekoningen wordt dan ook twaalf dagen na de geboorte van Christus wordt gevierd. De drie koningen zouden tevens pas op 6 januari aangekomen zijn te Bethlehem.

Driekoningenliedjes Nederland en Vlaanderen

Drie koooningen, drie koooningen,
geef mij nen nieuwen (h)oed.
Mijnen ouwen is verslee-eeten,
mijn moeder mag 't nie wee-eeten.
Mijn vader heeft het geld,
op de toonbank neergeteld. (eindstrofe in Nederland)
op de rooster geteld. (eindstrofe in Vlaanderen)

 

Er kwamen drie koningen

Er kwamen drie koningen met ene ster
Zij kwamen van bij en zij kwamen van ver
Zij kwamen de hoge berg opgegaan
Zij vonden de sterre daar stille staan
Wel sterre, gij moet er zo stille niet staan
Gij moet met ons naar Bethlehem gaan
Naar Bethlehem binnen die schone stad
Waar Maria met haar kindetje zat
Zij gaven dat kindetje menigvoud
Van wierook en mirre en rode fijn goud

Melchior en Baltasar

Melchior en Baltasar
kwamen uit het oosten, kwamen uit het oosten
Melchior en Baltasar
Kwamen uit het oosten met hun neef Caspar
Ik kom voor u iets zingen
"t is drie koningen feest
'k kom een vrolijk liedje zingen
op drie koningen fees
feest van lichtjes, lampionnen
drie koningen feest het is begonne
'k zing mijn lied en ik bel aan
daarna zal ik verdergaan
'k zing mijn lied en ik bel aan
daarna zal ik gaan

Weerspreuken van Driekoningen; 6 januari

"Als 't Drie Koningen is in het land, stapt de vorst in het Vaderland."
"Als het op Dertiendag (13e dag na kerst = Driekoningen) vriest, vriest het zes/dertien weken lang."
"De Drie Koningen doen de dagen lengen en de nachten strengen."
"Op Drie Koningen zijn de dagen gelengd, gelijk een ruiter op z'n peerd sprengt."
"Met Drie Koningen lengt de dag, zoveel een geitje springen mag."
"Als het op Dertiendag (13e dag na kerst = Driekoningen) vriest, vriest het zes/dertien weken lang."
"Zoals de wind op Drie Koningen staat, staat hij bijna het hele jaar."
"Zet met Driekoningen ramen en deuren open, want wind met Driekoningen brengt zegen."

De drie Wijzen en de ster van Bethlehem. Astrologisch bezien.

Christelijk bronnen ontkennen veelal iedere connectie tussen astrologie en het Christendom.
Dankzij computertechnologie zijn wij nu in staat Bijbelse gebeurtenissen na te bootsen zodat men kan zien of een bepaalde Bijbelse gebeurtenis overeenkomt met die van de sterren.

Waarom wordt Jezus eigenlijk op 25 december geboren?

Vele theorieën verwijzen naar oude paganistische gebruiken. Één en ander vindt echter ook plaats aan de nachtelijke hemel. In de bijbel staan teksten die verwijzen naar echte gebeurtenissen op aarde. Als je echter in diepere lagen kijkt dan is er een dubbele betekenis te vinden. In de gospel zijn de beelden van de zodiak terug te vinden met Jezus als de zonneheld die door de vier seizoenen reist. Ieder jaar op 25 december wordt hij geboren. 25 december is de eerste dag dat de dagen weer beginnen te lengen. Meer hierover kunt u lezen in het artikel: 'De zon en zijn goden: zijn Jezus en de Hadj verwijzingen naar een zonnereligie?'

Jezus de zonneheld maakt een jaarlijkse zonnereis en wordt ieder jaar op 25 december geboren.

De missie van de zonneheld begint op 21 maart als de dagen net zo lang duren als de nachten. Tijdens de zomer Solstice op 21 juni is de zonneheld op volle sterkte. Gedurende de zomermaanden worden de dagen weer korter en wordt om vervolgens de herfst equinox te passeren op 21 september.

Echte donkere tijden breken aan met als donkerste dag van het jaar 21 december. De dag waarop wij zeggen dat de dagen weer beginnen te lengen. Dit is echter niet zo. Drie dagen lang is de zon 'dood' om op 25 december weer geboren te worden. Vanaf 21 december tot en met 24, de drie donkerste dagen van het jaar staat de zon stil om weer op te staan op 25 december.

Jozef vinden we in de sterren terug in de constellatie Bootes. De constellatie Bootes is altijd aan de zijde van het sterrenbeeld Virgo (Maagd) welke in deze context te zien is als Maria. Ieder jaar op 25 december klokslag 01.00 uur stijgt Virgo boven de horizon. De volgende morgen bij zonsopkomst personifieert het geboren kind de eerste dag van het jaar; Eerste Kerstdag, als het daglicht weer per dag gaat toenemen. (Een maagd zal ontvangen en een zoon dragen) Ze (Virgo) ligt op haar zijde alsof zij aan het baren is. Door de ogen van een astroloog is er aldus niets vreemds aan deze Bijbelse onbevlekte ontvangenis...

 

 

 

 

 

Waarom wordt Jezus geboren in Bethlehem?

Jezus is geboren in Bethlehem, de plaats van de voorvaderen van Jozef en Maria en de stad van David. In het Hebreeuws betekent deze plaatsnaam het 'huis van brood'. Ditzelfde 'huis van brood' vinden we ook terug in het sterrenbeeld maagd.

Lucas 2:15-21
15 Toen de engelen waren teruggegaan naar de hemel, zeiden de herders tegen elkaar: ‘Laten we naar Betlehem gaan om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is en wat de Heer ons bekend heeft gemaakt.’ 16 Ze gingen meteen op weg, en troffen Maria aan en Jozef en het kind dat in de voederbak lag.

De Messias wordt geboren te Bethlehem, in een stal en zijn wiegje is een voederbak. (Geen mens is te laag voor de liefde van God.)
De geboorte in 'het huis van brood' kunnen we associëren met de 'gewone' man. Brood is één van de eenvoudigste vormen van voedsel. (Praktisch) bereikbaar voor iedereen. Jezus wordt geboren in Bethlehem om tegemoet te komen aan onze spirituele honger... We lezen dan ook in Openbaringen 6:35: ‘Ik ben het brood dat leven geeft,’ zei Jezus. ‘Wie bij mij komt zal geen honger meer hebben, en wie in mij gelooft zal nooit meer dorst hebben.'

Jezus en het vissentijdperk

Na de geboorte van Jezus vallen de beelden van het kalf en de lam weg. Het Taurus en Ariës era is immers afgelopen. Een tijdperk van gehoorzaamheid, dienstbaarheid en onderdanigheid breekt aan.

Er ontstond een leegte van dezelfde soort die we in deze tijd, de overgang naar het Aquarius-tijdperk ook weer ervaren. Men zoekt na het Taurustijdperk een nieuwe beeltenis, oftewel een zichtbare god die men aanbidden kan. De kerkvaders wilde deze de mensheid maar wat graag geven en zo geschiedde. Meer hierover kunt u lezen in het artikel 'Apollonius en Jezus, twee gnostici versus het verhaal van de kerk.'

 De drie wijzen van Driekoningen in Orion

De drie wijzen uit het Oosten worden gerepresenteerd door de 3 sterren in de gordel van Orion. Geheel toevallig heten deze sterren “de drie koningen”. De benaming 'Driekoningen' komt voor op Nederlandse sterrenkaarten een zeemansgidsen uit de 17e en 18e eeuw. De drie wijzen zagen de ster van Bethlehem toen Orion boven Sirius stond. Deze drie sterren staan in Spanje en Latijns Amerika bekend als "Las Tres Marías".

De wijzen; de drie koningen zijn magiërs

Wijs is foutief vertaald vanuit het Griekse Magos ( μάγοι, magoi, de drie wijzen, de drie koningen) en het Latijnse Magus. Deze Magiërs zijn in dit geval astrologen. In die tijden worden astrologen nog als wijze en geleerde mensen gezien.

Drie magiërs zagen drie sterren boven het Huis van Brood en het Vissentijdperk deed zijn intrede...

Geraadpleegde bronnen:

Feestalmanak: Driekoningen en epifanie 
Statenvertaling.net: drie wijzen 
Wikipedia: Driekoningen 
Wikipedia: Het driekoningenfeest 
Wikipedia: Koningentaart 
Wikipedia: Frangipane
Wikipedia: Perchta 
Astrology: star of Bethlehem 
Wikipedia: Biblical Magi 
Peuterplace: Driekoningen liedjes 
Wikipedia: Orion constellation 
The occultscrivener: Feast of epithany 
Wikipedia: Driekoningenwater