Vier je kerstfeest met mooie Christmas carols. Vier het met mooie liturgische liederen. Of kies voor de maffe variant. Liedjes met humor en een kwinkslag. Maar bovenal, vier het! Het kerstfeest is een van onze mooiste tradities en waard om nog eeuwen te behouden. Ook al geloof je niet.
Ik las het twee jaar geleden. Een bericht dat de Rooms-katholieke kerk een aantal hele bekende en geliefde kerstliedjes zou weren uit haar Kerstvieringen. Het bericht kwam in de wereld via de Norbertijn Joost Jansen, directeur van de Abdij van Berne in Heeswijk-Dinther. In zijn abdij worden de liederenbundels uitgegeven. Al snel bleek dat een dergelijke ‘boycot’ alleen mogelijk is op voorspraak van de Nederlandse bisschoppen. Zij zouden zich zorgen maken om de kwaliteit van de eredienst. Bij monde van Mgr. Liesen verklaarde de kerk dat de traditionele kerstliedjes inderdaad niet meer voorkomen op de lijst van goedgekeurde liederen, maar van een verbod is geen sprake. Bovendien is die lijst nog niet compleet.
We zullen het zien. Of beter gezegd, we zullen het horen.
Ik ben niet christelijk opgevoed hoewel er bij ons in huis wel consensus was dat er een Opperwezen moest zijn. Mijn familie had het over “God”; ik noemde ‘haar’ na mijn 8e levensjaar “Moeder Natuur”. En tot op de dag van vandaag probeer ik beide interpretaties te verenigen.
Kerstfeest was bij ons gewoon ‘gezellig’. Naar de kerk gingen we niet, maar de kerstboom stond altijd in vol ornaat te pronken, met een lief klein kerststalletje onder aan de voet. Het was voor mij en mijn zus een hele toer om met onze fikken af te blijven van de kerstkransjes en chocolaatjes, die tussen de kerstballen hingen. Mijn moeder zette regelmatig een LP met kerstgezang op. In het Engels, van haar favoriete zanger, uit ‘haar tijd’. Dat was de reden dat ik de grote kersthits niet kende in het Nederlands; op school prevelde ik ze mee, of zong stiekem de Engelse tekst. Later, toen mijn jongere broer zijn kleutertijd ontgroeid was, ben ik één keer op een kerstviering in een kerk geweest. Hij speelde een rol in een kersttoneel. Hij was het zoontje van een van de Drie Wijzen, die zijn pappie achterna was gereisd om het kindeke Jezus ook een cadeautje te brengen.
Ik kom uit een gebroken gezin en dat is waarschijnlijk een reden waarom ik in mijn jong volwassen jaren een gevoel van jeuk begon te ontwikkelen tegen het hele gezellige familiesfeertje rond Kerst. Een mens ageert immers vaak tegen datgene wat hij diep in zijn hart mist. Ik deed of ik moest braken van de vanuit de Verenigde Staten geïmporteerde mierzoete “wholesome family values and grouphug”-mentaliteit. Ik zette mijn arrogantste smoel op en verkondigde dat het hele kerstfeest een heidense oorsprong had, dat Jezus niet geboren was in de winter en al helemaal niet in het jaar 0. Dat het volslagen ridicuul was om tijdens een oorlog een paar dagen niet te knokken, om dan op 27 december elkaar weer overhoop te knallen. Dat het allemaal veel te commercieel werd en dat Santa Claus en alles om hem heen gewoon verzonnen was door Coca-Cola. Ik gedroeg me als de vos uit het beroemde fabeltje van Aesopus. Ik had zin in de druiven, maar kon ze niet plukken. Dus zei ik maar dat ze toch zuur waren.
Om aan te geven dat ik het allemaal niet meer serieus nam, liet ik op mijn studentenkamer de kerstversiering hangen tot Pasen. Want ik gaf toe dat ik de aanblik erg gezellig vond. En ik zocht actief naar maffe kerstliedjes. Mijn visie op Kerst is nu weer helemaal omgeslagen, maar die voorliefde voor ‘wacky’ kerstliedjes is gebleven. Zin in een tripje door mijn maffe geest?
Rudolph the Red nosed Reindeer, Amerikaanser kan bijna niet. Maar wat gebeurt er als het arme beest ziek is? Zijn roodgloeiende neus wijst de andere rendieren immers de weg? Geen nood, Rudolph heeft een neef. Een echte Redneck met een pick-up truck. En die kan het klusje ook klaren, maar wel op zijn eigen manier.
”..He mixed Jingle Bells with a rebel yell..”
”..Delivering toys to all the Good Ole Boys..”
Je kan er gif op innemen. Als er coverversies van kerstliederen uitkomen of als er persiflages worden gemaakt, is er altijd een heavymetalversie bij. Deze recente, uit 2012, vind ik zelf wel aardig geslaagd. Een metalversie van "Jingle Bells".
Twisted Sister is een metalband uit de Verenigde Staten en opgericht in 1972. De mannen gaan dus al een tijdje mee. Hun uiterlijk is meer ‘glamrock’ dan heavy metal. Hun muziek is niet echt de mijne, maar deze versie van “Oh Come All Ye Faithful” van hun cd “A Twisted Christmas” uit 2006, tovert bij mij een welgemeende grijns op het smoeltje.
Gezellig! Je leeft helemaal toe naar een mooi en romantisch kerstfeest met je liefje en dan maakt ze het uit. Zit je weer moederziel alleen terwijl de rest van de wereld feest viert. Ik snap het gevoel dat dit liedje probeert over te brengen. Zelf heb ik een soortgelijke ervaring, uit 1992, maar dan met Valentijnsdag. Mijn vriendinnetje maakte het uit, na een romantisch Valentijnsdiner. Talk about perfect timing, girl! Sinds die tijd is Valentijnsdag bij mij een beetje “besmet” geraakt. Nu, meer dan twintig jaar later, wordt het onderhand tijd dat ik me daarover heen zet. En daar heb ik alle vertrouwen in.
Begin jaren ’90 verhuisden mijn ouders naar Alabama, the Heart of Dixie. Ik was de enige van mijn familie die in dit kikkerlandje achterbleef. Eind 1992 ben ik een paar maanden op bezoek geweest en maakte dus mijn eerste American X-Mas mee. Wel eens een live size kerststal gezien? Met neonlicht? Ik wel! Natuurlijk was ik ook enigszins verbijsterd dat er in dat stadje maar liefst 450 verschillende kerkgroeperingen bezig waren met exact hetzelfde feest. En ik maar denken dat geloof mensen zou verenigen. Met Kerstmis in ieder geval wel. Ik weet niet hoeveel Santa’s ik in die tijd heb gezien en hoeveel vrouwen, gekleed in veel te strak zittende sweathirts met rendiertjes. Met daar onder knalrode leggings in maten waarin ik met gemak drie keer zou passen. Overal waar we kwamen hoorden we Christmas carols. In shopping malls, in restaurants, over de speakers of gewoon live. En ik zong gezellig mee en realiseerde me ineens hoeveel ik eigenlijk van dit feest hou. Ook al ben ik niet religieus. Het gaat om het positieve, om de liefde en genegenheid voor je familie, vrienden en je medemens. Ook al sneeuwt, hagelt en ijzelt het buiten, overal zie je kinderen met blijde en verwachtingsvolle gezichtjes. Daar wordt een mens vrolijk van en ik een beetje nostalgisch. Nostalgisch naar een tijd die ik niet heb meegemaakt, maar bij het luisteren naar de volgende nummers hoef ik alleen maar de ogen te sluiten en ik ben er.
Een van de twee absolute Amerikaanse kerstklassiekers. Geschreven door de jazzartiest Mel Tormé, een tijdgenoot van Sinatra, bekend onder de bijnaam “The Velvet Fog”. Elke Amerikaan kent de beginzin “Chestnuts roasting on an open fire.” En wie anders dan Nat King Cole kan de warme geborgenheid van een feest met je geliefden perfect overbrengen?
Deze is speciaal voor mijn moeder. Haar favoriete zanger uit haar tienerjaren. Met zijn kerstplaat ben ik opgegroeid. Jim Reeves was een Amerikaanse countryzanger met een warme en haast fluwelen stem. Zijn actieve carrière duurde nog geen tien jaar. Op 31 juli 1964 kwam hij om bij een vliegtuigongeluk.
Laten we eerlijk wezen. Dit is toch gewoon hét kerstnummer van de 20e Eeuw? Geschreven door de grote Amerikaanse songwriter Irving Berlin, speciaal voor de musical “Holiday Inn” uit 1942, met Fred Astaire en Bing Crosby. In 1943 kreeg deze song ook niet voor niets een Oscar voor “Best Original Song”. Geniet er nog maar eens van.
Ik ben een fan van deze ‘crooner’ uit New Orleans, die vaak klinkt als een jonge Sinatra. Ik wou dat ik zo kon zingen als hij. Ik probeer het vaak, maar zijn niveau blijft écht buiten mijn greep. Hij heeft voor mij maar één nadeel: hij lijkt sprekend op mijn biologische vader, die ik al heel lang niet meer heb gezien. Kan hij ook niks aan doen.
Deze song, “Let it snow”, heeft voor mij een speciale betekenis. Om een of andere stomme reden zit dit altijd in mijn hoofd als het buiten bloedheet is en het zweet van kruin tot voetzolen omlaag sijpelt. Mocht je in de zomer in de buurt van Amersfoort een of andere mafkees dit horen zingen op zijn racefiets, grote kans dat ik dat ben.
In de eerste eeuwen van het Christendom werden langzaam de denkbeelden dat de Aarde rond was terzijde geschoven. Sint Augustinus was een van de invloedrijkste denkers die het bestaan van mensen aan de andere kant van een (mogelijke) evenaar afwees. Het was een algemeen aanvaard feit dat rond de evenaar een ring van vuur lag, die niet te passeren was. Mensen aan de andere kant van die ring, de Antipodes of Tegenvoeters, zouden dus nooit nakomelingen van Adam kunnen zijn en nooit kennis kunnen maken met het Woord van Jezus Christus. Dat was in strijd met Goddelijke Gerechtigheid en met Romeinen 10:18, dat immers stelt “…hun geluid is over de gehele aarde uitgegaan en hun woorden tot de einden der wereld”. Het hele probleem van de ‘Antipodes’ leverde alleen maar een risico op; je zou zomaar beschuldigd kunnen worden van ketterij. Het was Cosmas van Alexandrië die in de 6e Eeuw in zijn “Topographia Christiana” afrekende met de oude heidense denkbeelden en een wereldbeeld presenteerde, geheel conform de toenmalige interpretatie van de Bijbel. Dat wereldbeeld was eeuwenlang leidend.
Uiteraard weten we nu al ettelijke eeuwen dat de Aarde wel rond is. Alle christenen, op een paar splintergroepjes na, hebben die waarheid volledig geaccepteerd. We weten dat de Antipodes gewoon bestaan. Sterker nog, ik heb een aardige scheut Antipodesbloed door d’aadren stromen.
Als we het hebben over Kerst, dan verschillen de Antipodes wel op een heel essentieel punt van ons. Waar wij kunnen dromen van een witte kerst in de sneeuw, wordt de witheid van hun Kerst voornamelijk veroorzaakt door uitgestrekte witte stranden. Het is daar dan immers zomer…
Zin om even te kijken hoe onze Tegenvoeters kerst vieren?
Als je net als ik uit een milieu komt waarin de kans op een kerstkalkoen even groot is als op ayam peniki, met lemper, sambal goreng buncis en saté kambing, dan is het niet vreemd om naar kerstliedjes te luisteren in die mooie taal die doet denken aan wuivende palmbomen, witte stranden en krètek rokende becakrijders. Dit liedje kennen we allemaal, waarschijnlijk niet in deze taal, maar de boodschap is duidelijk. In het grootste islamitische land ter wereld wonen een heleboel christenen die met ons hetzelfde feest vieren. Alleen even een kleine waarschuwing: Indonesische liederen zijn vaak erg sentimenteel en klinken mier-, maar dan ook mierzoet! Je moet er wel tegen kunnen...
Geen rendieren, maar koedoes. Geen kerstkalkoen, maar een “braai” in je achtertuin. Geen slee, maar een surfboard. Kersfees in die son van Suid-Afrika. Het lijkt me wel wat; ik zou het graag een keer meemaken.
G’day mate! It’s hot! Verruil je rendieren voor kangoeroes, zorg voor veel bier en flink wat vlees voor de “barbie”. Trek je schoenen uit, laat je voeten op temperatuur komen in het water van een billabong. Don’t be a tight-up Sheila! Trek je shorts aan, ga er lekker bij zitten maar blijf uit de buurt van ‘redbacks’. Crikey mate, they can be cranky! Go on, enjoy your Aussie Christmas.
Ben je religieus? Ben je niet misschien niet christelijk? Maakt het wat uit? Kerst is een feest van de Vrede. Vrede voor de gehele mensheid. Vier je kerstfeest in de geborgenheid van je geloof, de warmte van je God, je onverwoestbare vertrouwen in een mooie toekomst. Vrede zij met u! Peace, Shalom, Salaam, Shanti.
Ben je niet-religieus? Maakt het wat uit? Het feest van de Vrede is er ook voor jou. Geef er je eigen invulling aan.
Vier het met je familie, je geliefden, je vrienden. Verspreid liefde en vrede, niet alleen met de kerstdagen, maar vooral daarna. Dat is nog een hele klus. Vanaf de Noordpool kijkt Santa Claus goedkeurend naar jullie pogingen. He wishes Y’all a Peak performance. And Big Balls.
Reacties (23)
Ik hou ervan om tijdens de kerstperiode door de straten van een stad te slenteren terwijl de kerstmuziek klinkt door de luidsprekers.
We hebben ook heel wat cds, waarvan een groot aantal ooit cassettebandjes, wie kent ze nog? en elpees waren. White Christmas van Bing bijvoorbeeld. Al hebben we daar nu een echte cd van.
Mijn favoriet? Onder andere Fairytale in New York, de echte dan maar ook The First Noel. En dat voor een ongelovige.☺
Pssst, ik heb ook nog cassettebandjes. Al jaren niet meer afgespeeld. Toch maar eens kijken of ze nog een beetje klinken.
Ik zit gelijk weer met 'Madammen in een bontjas' en 'Scratching zwaantjes' in mijn hoofd. ☺
Ik trek mijn ruit af, ieppe ieppe ieppe ieppe
Mor allez meneer de zwaan :)
Ge moogt hier 50 doen, en gij doet 48!
'Vier je kerstfeest met mooie Christmas carols. Vier het met mooie liturgische liederen. Of kies voor de maffe variant. Liedjes met humor en een kwinkslag. Maar bovenal, vier het! Het kerstfeest is een van onze mooiste tradities en waard om nog eeuwen te behouden. Ook al geloof je niet.' Hier ben ik het 1000 procent mee eens.
Ik ben al half in de kerststemming... ik wil een ijskoude witte kerst. Misschien dit jaar?
Dit jaar kerstfeest met de hele familie bij mijn ouders. Ik heb er nu al zin in.
Ik ben ook helemaal gek op Afrikaans. Baie mooi!